maandag, april 26, 2010

Financiële piraterij


Naar het zich laat aanzien wordt Griekenland nu toch financiële hulp geboden om een volledige ineenstorting van de economie te voorkomen, zowel door het IMF als door de EU. De VVD en de Duitsers sputteren nog wat tegen, maar die zouden heel wat harder sputteren als Nederlandse en Duitse banken bij hun regeringen om steun komen aankloppen omdat ze voor miljarden de teil in zijn gegaan vanwege een ineenstorting van Griekenland. Ik ben geen econoom en zie al het gedoe enigszins bevreemd aan, maar een paar dingen zijn ook voor een leek wel duidelijk.


De vorige Griekse regering is heel dom geweest door het opvoeren van foutieve cijfers, maar de crisis is veel erger geworden door het gedrag van banken en andere financiële instellingen. Hoe noem je het doelbewust speculeren om zelf beter te worden van het in de afgrond duwen van een land? Oorlog is misschien net iets te zwaar, maar het is gedrag dat je verwacht van criminele organisaties. Het legt de zwartste kanten van het vrijemarktkapitalisme bloot. Ik zou niet willen terugvallen op de onheilsboodschap van Marx, maar enige stevige regulering en een keiharde aanpak van dergelijke instellingen zou zeer op zijn plaats zijn en meer effect hebben dan het verongelijkte Duits-Nederlandse vingertje tegen Athene.


Hoewel het voor mij persoonlijk veel gemak betekent, had Griekenland wellicht minder gretig moeten zijn om zich bij de euro aan te sluiten. Naar verluidt heeft dat de concurrentiepositie van het land nogal verzwakt. Griekenland voert veel te veel producten in die in het land zelf kunnen worden gemaakt en zelfs zouden kunnen worden uitgevoerd. Zuivelproducten bijvoorbeeld, maar als je in een Griekse supermarkt rondloopt, waar komt dan een flink deel van de zuivel vandaan? Uit Nederland, het land dat vooraan staat om schande te roepen over Athene's financiële reilen en zeilen. Ook Duitsland vaart wel bij de uitvoer naar Griekenland. Misschien moeten de Grieken ter versterking van hun economie, maar eens ophouden met Nederlandse en Duitse producten te kopen. Koopt Griekse waar, dan helpen wij elkaar!, zou de leus moeten zijn.


Natuurlijk is er in Griekenland veel wat veranderd moet worden om het schip drijvende te houden. Loonstijgingen zitten er voor langere tijd niet in en dat is pijnlijk in een land waar de salarissen relatief en feitelijk veel lager liggen dan in Nederland, maar waar de kosten van levensonderhoud de afgelopen jaren zo zijn gestegen dat ik in een Griekse supermarkt voor veel producten nu meer betaal dan in een Hollandse. Het wordt hard tijd om de belastingontduiking door de vrije beroepen aan te pakken en op dat pad heeft de regering Papandreou al enkele flinke stappen gezet, maar van belang is ook dat er een mentaliteitsverandering komt. Dat het niet meer als normaal wordt gezien dat men de dokter een envelopje met inhoud aanbiedt om van een goede behandeling verzekerd te zijn en dat die dokter het als onmaatschappelijk gaat ervaren om minder inkomen op te geven bij de fiscus dan de straatveger. De ambtenaren zijn hun 14e maand kwijt en er zal ook wel aan de 13e getornd worden, dat lijkt onvermijdelijk. Voor een behoorlijk betaalde hogere ambtenaar is zo'n offer minder erg dan voor al die laagbetaalde ambtenaren, met onder in de pikorde weer die straatveger. Dat doet pijn, veel pijn en het is begrijpelijk dat de vakbonden daarom te hoop lopen, hoe onverstandig dat op dit ogenblik ook is.


Gaat de wal het Griekse schip keren of kan stuurman Papandreou een scheepsramp met enige hulp van buiten voorkomen? En in hoeverre zal zijn bemanning meewerken om het schip in veilige wateren te loodsen? Ik heb nog wel vertrouwen in de Griekse regering en in haar vermogen de crisis te boven te komen. Maar alleen als de Grieken zich, ondanks alle pijn die het doet, massaal achter het regeringsbeleid scharen, zoals ze dat ook deden toen het land de geweldige Olympische Spelen van 2004 organiseerde. Europa kan daarbij helpen door de financiële piraterij, vooral uit de Angelsaksische wereld, waar men nooit te beroerd is voor enig perfide handelen, aan banden te leggen. Daar zouden behalve Griekenland ook Spanje, Italië, Portugal en niet te vergeten België, alsmede onze bloedeigen euro, weleens veel baat bij kunnen hebben.




Geen opmerkingen: