Amateurtoneel

'Er zijn nog steeds idioten die warm lopen voor al dat gebral over het leger, de vlag en het vaderland. Dergelijke ideëen zijn al even ongezond als die over de godsdienst.' (Paul Léautaud - Literair dagboek 1893-1921)

Op 28 oktober vieren de Grieken Ochi-dag. Ochi betekent nee. Het 'nee' dat dictator Metaxas in 1940 gaf op een vernederend Italiaans ultimatum. De Italianen vielen daarop vanuit Albanië Noord-Griekenland binnen, maar waren binnen de kortste keren in paniek op de vlucht voor het Griekse leger. Mijn schoonvader, in die tijd dienstplichtig cavalerist, kon daar enthousiast over vertellen. Als de Duitsers Mussolini niet te hulp waren gekomen, hadden de Grieken de Italianen uit Albanië gedreven, plons, de Adriatische Zee in. In de aanloop tot de 28e hangen er al volop vlaggen aan de balkons. Op de dag zelf wordt er traditiegetrouw in Thessaloniki een militaire parade gehouden. De dag ervoor paraderen de scholen, met veel vlaggen en nationaal vertoon.

Ik gun de mensen hun feestje en ze mogen wat mij betreft trots zijn op het pak slaag dat ze de Italianen gaven, maar ik voel mij ongemakkelijk bij al dat vlagvertoon. De regering zit aan de grond, er is zelfs geen geld meer om in Thessaloniki kapotte lampen in verkeerslichten en straatlantaarns te vervangen, waardoor er binnenkort doden gaan vallen, maar geparadeerd zal er worden. Onder strenge veiligheidsmaatregelen, want vorig jaar schopten demonstranten de boel volkomen in het honderd.

Het is wel een vrolijk gezicht, al die vlaggen, maar ik doe er niet aan mee. Ik heb geen Grieks paspoort en evenmin een vlag. Toen Stella in Düsseldorf werkte voor het Griekse onderwijs in Duitsland, ben ik een keer meegegaan naar de viering van Ochi-dag. Ergens in een zaaltje voerden schoolkinderen een primitief toneelstukje op, waarin Griekse helden Turkse schurken een kopje kleiner maakten. Wat dat met Ochi-dag te maken had ontging mij, maar de ouders waren vertederd en de consul was trots. Hij stak een ronkend dankwoord af, geflankeerd door de papas, altijd onvermijdelijk haantje de voorste. Ik ben nooit meer naar een dergelijke vertoning geweest. Ik ben meer van de rebetica, de tsifteteli en de tsipouro.

Toch zou ik het eigenlijk wel leuk vinden als er eens op 5 mei door Nederlandse schoolkinderen een stuk zou worden opgevoerd waarin Hollandse helden Franse schurken in de pan hakken. Tenslotte hebben we van de Duitsers maar vijf jaar last gehad, terwijl de Fransen ons bijna de hele zeventiende en achttiende eeuw, tot en met Napoleon, het leven zuur hebben gemaakt. Als je het zo bekijkt, hebben de Grieken heel wat meer te stellen gehad met de Turken dan met de Italianen. Dat verklaart misschien dat toneelstukje. Jammer dat het zo bedroevend amateuristisch was, maar voor een goede dramadocent was toen ook al geen geld.

©Kees Klok