zondag, augustus 04, 2013

Kop in het zand


Onlangs was ik te gast bij Goedemorgen Nederland op Radio 1. We spraken over de Griekse crisis. Aan het eind van het gesprek kwamen we op de vraag of de kosten, de maatschappelijke en politieke kosten, om Griekenland te redden niet te hoog zijn. Het is nog maar de vraag of de ingrijpende bezuinigingen en economische veranderingen die de Grieken met het mes op de keel worden afgedwongen, het land zullen redden. De regering roept wel dat er tekenen van herstel zijn, maar in het dagelijks leven is daar nog weinig van te merken, in tegendeel. De werkloosheid blijft stijgen en vooral de jongeren worden daar onevenredig zwaar door getroffen. De gezondheidszorg, altijd al een chaos, ook voor de crisis, is een vrijwel failliete boel.

Deze twee factoren zorgen op zich al voor veel onacceptabel menselijk leed. Groeiende dakloosheid, een verdubbeling van het aantal zelfmoorden, een stijging van het aantal onnodige sterfgevallen door gebrek aan medicijnen, of doordat medische zorg voor grote groepen burgers moeilijk toegankelijk is geworden. Voeg daar nog een aantal andere grote maatschappelijke problemen bij, al dan niet veroorzaakt door de crisis, en het feestelijke beeld is compleet. Onder het menselijk leed dat het medicijn van dokter Trojka veroorzaakt kun je ook de daling van het aantal huwelijken rekenen. In het overwegend traditionele Griekenland, waar vaak nog fronsend wordt neergekeken op ongehuwd samenwonen, daalt als gevolg daarvan het voor de crisis ook al lage geboortecijfer.

De economische en maatschappelijke neergang heeft een braindrain veroorzaakt. Tienduizenden Grieken proberen in het buitenland aan de slag te komen. Het grootste deel daarvan bestaat uit hoogopgeleide jongeren, waarvan mag worden aangenomen dat ze grotendeels voor de Griekse samenleving zijn verloren. Van de jongeren die achterblijven is bijna tweederde werkloos. Hoe langer de crisis aanhoudt, hoe waarschijnlijker het wordt dat deze generatie als verloren moet worden beschouwd. De desillusie is hoog, met alle gevaren van dien.

De twee grootste politieke gevaren zijn de sterke radicalisering, zowel naar links als naar rechts, en de groeiende afkeer van de Europese Unie. Vooral de opkomst van extreem rechts, in de vorm van de Gouden Dageraad, heeft spectaculaire vormen aangenomen. De Gouden Dageraad is een volbloed nazistische partij die zich manifesteert door straatterreur, het zingen van de Griekse versie van het Horst Wessellied en een openlijk uitgesproken verachting van de parlementaire democratie. De partij wordt geleid door aanhangers van de fascistische dictatuur uit de jaren 1967-1974. Als de Gouden Dageraad aan de macht zou komen is Griekenland voor Europa verloren en zijn de gevolgen niet te overzien. Een burgeroorlog of een gewapend conflict met Turkije zijn in dat geval niet uit te sluiten. Dan wordt het nog gezellig in de achtertuin van de Europese Unie. Aan wat dat voor de Unie kan betekenen durf ik eigenlijk niet te denken. Ik neem een voorbeeld aan Brussel, steek mijn kop in het zand en blijf het gif van dokter Trojka slikken.

©Kees Klok


Geen opmerkingen: