Zondagmorgen.
Tijd voor het altijd boeiende radioprogramma OVT van de VPRO. Het
gaat over het Rampjaar van 1672. De Fransen rukken op naar de
Hollandse Waterlinie. De Engelse vloot zeilt uit. Het bestuur van de
Republiek der Verenigde Nederlanden raakt in paniek. Het volk ook.
Dat zag in de jonge prins van Oranje de Verlosser en om die aan de
macht te brengen, werden in Den Haag de gebroeders De Witt gelyncht.
De geschiedenis van de Nederlanden kent niet veel politieke moorden.
Deze dubbelslachting was er eentje van een ongehoorde wreedheid.
Uiteindelijk wisten prins Willem III en Michiel Adriaenszoon de
Ruyter het gevaar af te wenden, maar het was een dubbeltje op zijn
kant.
In
mijn jeugd was het normaal om anti-Duits te zijn. Ik ben zes jaar na
het einde van de Duitse bezetting geboren. Voor mij als kind was die
periode zoiets als de Tachtigjarige Oorlog, maar voor de generatie
van mijn ouders was het een trauma. Zij hadden de oorlog bij volle
bewustzijn meegemaakt. In hun leven was er een vóór
de oorlog en een ná
de oorlog. Daarbij stond onomstotelijk vast: de Duitsers, toen nog
Moffen genoemd, waren het Kwaad zelve. Later gingen we daar in de
familie genuanceerder over denken, maar als we op vakantie op het
strand Duitsers een kuil zagen graven, gingen we 's avonds even terug
om die dicht te gooien.
Boven
de grote rivieren duurde de Duitse bezetting op de kop af vijf jaar.
Veel last hebben we buiten die periode niet van de Duitsers gehad. De
graven van Holland hielden de Duitse keizer op gepaste afstand, de in
Gent geboren keizer Karel V was gewoon een zuidelijke Nederlander, de
bisschoppen van Münster
en Keulen dachten in 1672 mee te profiteren van de Franse inval, met
weinig succes, en de inval van de Pruisen in 1787 was een
bliksemactie die niet tot een langdurige bezetting leidde. Nee, dan
de Fransen. Meer dan 350 jaar hebben die geprobeerd ons het leven
zuur te maken. In de Franse tijd is hen dat ook aardig gelukt. We
kregen zelfs even een Franse koning. Die deed echter niet wat grote
broer Napoleon wilde en daarom werd hij alweer snel van de troon
gewipt. Napoleon, die de burgerlijke stand uitvond om zoiets kwalijks
als de militaire dienstplicht in te kunnen voeren.
Het
is tegenwoordig minder populair om anti-Duits te zijn. Anti-Frans is
een sentiment dat ik nooit heb bespeurd. Die 350 jaar zijn we
vergeten. Misschien maar goed ook, anders had je nu nog Dordtenaren
die in De Wereld Draait Door verontwaardigd kwamen sputteren over het
feit dat de Hagenezen nooit excuses hebben aangeboden voor de moord
op Johan en Cornelis de Witt. Laat staan dat ze ooit een
schadevergoeding hebben betaald.
©Kees
Klok
Geen opmerkingen:
Een reactie posten