donderdag, december 31, 2015

Gekken




Mijn grootvader zei altijd: 'Er lopen meer gekken op straat dan dat er in het gesticht zitten.' Hij kon het weten. Hij maakte bijna iedere dag een lange wandeling. Dan zag je nog eens wat. Hij is al achtenveertig jaar dood en sinds die tijd hebben zijn woorden alleen maar aan waarheid gewonnen. Ik zie dat tijdens mijn eigen, bijna dagelijkse wandelingen.

Vandaag, oudejaarsdag, hoor je de gekken vooral. Overal knallen, de ene serie na de andere. Het zijn bijna uitsluitend pubers. Iedereen die ervaring heeft met pubers weet dat ze ontoerekeningsvatbaar zijn. Toen ik zelf puber was, was ik ook dol op knallen, maar ik had er het geld niet voor en kreeg dat ook niet van mijn ouders. Mijn vriend Teun kreeg wel geld van zijn ouders. Zijn vader zat avonden in zijn hemd aan de keukentafel met vrienden te kaarten. Hij vloekte voortdurend en dronk almaar bier. Als dat op was, moest Teun nieuw halen uit het café aan de overkant.

Teun kocht illegaal rotjes en donderslagen van een taxichauffeur. Hij deelde die met ons, waardoor hij toch nog goed is terechtgekomen. Later heb ik eens een afgedankte eettafel en vier stoelen op een vreugdevuur in de buurt gegooid. Toen was ik inmiddels toerekeningsvatbaar, maar het scheelde de huur van een bakkie voor de vuilstort.


maandag, december 28, 2015

Lichtstad




Het is elf uur 's avonds. Ik ben met de trein op weg naar huis en stap uit op station Dordrecht. Op de zondagsschool leerden wij dat kerstmis het feest van het licht is. De juffrouw die ons dat vertelde had een klompvoet. Daardoor hield ze bovenmatig van haar god. Deze kerstdag was vooral grijs, loodgrijs. Ik loop over het busstation. Tijdens het feest van het licht is het er akelig duister. Een derde van de straatlantarens brandt niet. De rest staat op een laag pitje.

Ik kom uit Utrecht. In Utrecht vieren ze het licht. Misschien omdat het een bisschopsstad is en de katholieke kerk zich het midwinterfeest, Yule, waarop de Germanen ooit de kortste dag vierden, wederrechtelijk heeft toegeëigend. Misschien niet eens een slecht idee, want wie garandeert dat wij bij het midwinterfeest ook twee vrije dagen zouden hebben gehad?

Voor zover ik de gezichten kan zien van de mensen op het busstation, kijken ze somber. 'Alsof ze hun laatste oortje hebben versnoept,' zei mijn moeder in zo'n geval. Ik heb lang geloofd dat mensen vroeger oren aten. Tot ik kennis kreeg van daalders, florijnen en stuivers. Toen de trein over de Zwijndrechtse brug reed, zag ik dat ook de Grote Kerk, de trots van Dordt, onverlicht was. Alsof de stad haar laatste oortje had versnoept.

Foto: auteur


zaterdag, december 26, 2015

2007 - 2015




Vandaag acht jaar geleden moest ik afscheid van je nemen, maar je leeft nog altijd voort in mijn hart, lieve Stella.


maandag, december 21, 2015

Eva Braun



Ieder jaar krijgen de Madonna en haar kind een kerstkrans met lichtjes. Een omlijsting die zorgvuldig om de lijst wordt gedrapeerd. Het schilderij hangt te hoog om te zien of het een origineel is, maar ik denk vrijwel zeker van niet. Er is geen structuur in de verf te bespeuren, niet van deze afstand. Het hangt daar al van voor de tijd dat ik in het café kom. Ik kwam er voor het eerst toen ik vijftien was. Zonder dat mijn ouders iets wisten. Het is nu de plek waar ik regelmatig mijn bezoek ontvang.

Vandaag verwacht ik een Utrechtse schrijver. Hij komt meer dan een uur te laat. Ik had gezegd: 'Vanuit het station almaar rechtdoor tot je niet verder kunt. Dan sla je rechtsaf.' Hij was eerst rechtsaf geslagen en daarna almaar rechtdoor gelopen. Zo kwam hij bij het FC Dordrecht-stadion. 'Een troosteloze plek,' aldus de schrijver.

Eén van de stamgasten schuift aan. Hij heeft de biografie van Eva Braun gekocht. De foto op het voorplat toont een lachende Braun, zittend in een fauteuil. Daarnaast, als een vriendelijk kijkend huisvader, staat de twintig jaar oudere Adolf Hitler. Hij staat er wat schutterig bij, met zijn handen in zijn zakken. 'Typisch zo'n man die elk jaar voor zijn vrouw de kerstboom gaat optuigen,' zegt de Utrechtse schrijver.


dinsdag, december 15, 2015

Te gortig




Gisteren (en dus ook de rest van de week, want zo gaat dat bij ons) was ik met collega 'voetbalanalisten' op de Dordtse televisie. Daar zei ik tegen Ad v.d. Herik: 'RTV Dordt wordt met heel veel goede wil gemaakt, maar met een schokkend gebrek aan creativiteit.' Ik geef meteen toe: dat is een beetje te gortig. Het is in ieder geval niet gericht aan al die mensen op de 'werkvloer,' voornamelijk vrijwilligers, die zich inzetten om iets van RTV-Dordt te maken, maar de leiding zou het zich moeten aantrekken. Daar mis ik (creativiteit is misschien niet het juiste woord) de visie die nodig is om van RTV-Dordt een omroep te maken die gedragen wordt door de Dordtse samenleving, een omroep die inspireert en waar je niet omheen kunt. Ik sta daarin niet alleen. Columnist Kees Thies uitte onlangs in De Dordtenaar kritiek in dezelfde richting.

Ik ben eigenlijk helemaal niet zo negatief gestemd over onze plaatselijke omroep. Met programma's als Via Cultura en Studio de Witt heeft de radio een stap in de goede richting gezet. Er is nog veel te veel muziek en te weinig informatie, maar deze programma's zijn prima. De televisie, tja, er komen goede, degelijke reportages op van Fokko v.d. Straaten, Rechtsreeks uit de raad is beslist van belang voor de plaatselijke democratie, naar Dordtse Dialogen kijk ik met plezier en Ad bezoekt levert soms leuke momenten televisie op, al was het maar omdat Ad mensen op aanstekelijke wijze uit de tent kan lokken. Anders had ik dat van gisteren misschien ook niet geroepen.

In het algemeen is het echter te weinig, is er vooral te veel herhaling (wie haalt het in zijn hoofd dezelfde programma's meer dan twee dagen achter elkaar uit te zenden, dan jaag je kijkers weg) en is het van de gekke dat we geen gepresenteerd nieuws meer hebben, zoals het even onbegrijpelijk is dat een populair programma als Voetbalgeblaaat! na één seizoen alweer is geschrapt. Uw mening is achterhaald en laten we over Rondje Dordt maar zwijgen. Dat RTV-Dordt de samenwerking met iDordt heeft opgezegd betekent dat ze zich afsluit voor een belangrijk segment creatieve jongeren. Dat is jammer, zeker nu er bezuinigingen voor de deur staan en slim roeien met de riemen die je hebt een harde noodzaak wordt.

Foto: auteur



zaterdag, december 12, 2015

Kerstboodschap




Wij waren zestien en idealist. De wereld moest verbeterd en omdat het klootjesvolk, de zultkoppen en de misselijk makende middenstand het niet deden, moesten wij het doen. We sloten ons aan bij de Werkgroep voor Vrede en Ontwikkeling. Daar zaten ondermeer een dominee, een hoge ambtenaar, een knuffelfeministe en een paar kaderleden van de bond in.

We besloten een zwaar wapen in te zetten: een hongerstaking tijdens kerst, het eetfestijn bij uitstek. Daar zou de wereld van opschrikken. Daar zou de wereld een stuk beter van worden. Het zou zomaar het begin kunnen zijn van het einde van het internationale oliekapitaal. Wij vormden de voorhoede, die de slag zou leiden vanuit een tent op het Scheffersplein. Strategisch in het centrum, met een urinoir en enkele cafés onder handbereik. De wereld zou worden gekastijd vanaf kerstavond tot vijf uur in de middag van tweede kerstdag. Daarna wachtte ons het kerstdiner.

In de ijzige winternacht sloeg de wereld terug. Terwijl wij ons in slaapzakken probeerden warm te houden en ik stiekem chocolade snoepte, trok een lange stoet luidruchtig dronken Dordtenaren aan ons voorbij. Vaak met verwensingen die ver van de kerstgedachte waren verwijderd. Overdag was het plein de uitgestorven navel van de biblebelt. Een kwartier nadat we waren opgebroken, kwam de verslaggever van het lokale sufferdje langs, hoorden wij later.

Foto: archief auteur


woensdag, december 09, 2015

Katholieke meisjes


 

'Je zit in de kunst, of in het onderwijs,' zei het Nederlandse meisje dat met haar Schotse vriendin naast mij was neergestreken. 'In allebei,' antwoordde ik. Het was een aardig meisje, maar de band begon. Een snerpende doedelzak maakte elk gesprek verder onmogelijk.

De volgende morgen zag ik hen op de kade. Vanaf de veerboot naar Stornoway. Ze waren druk in gesprek met een visser. De zon scheen, maar er stond een harde wind. Alle dagen dat ik op de Outer Hebrides was, stond er een harde wind. Ik voer naar Lewis en Harris. Er was veel eenzaamheid. Ik dacht soms aan het meisje. Hoewel er op geen van de Outer Hebrides bomen groeien, werd alles later in mijn herinnering steeds mooier. Misschien dat ik er daarom nooit meer ben geweest.

Ik voer daarna van Harris naar Lochmaddy op North-Uist. In Lochmaddy heerste de Heere van Calvijn. Op zondag regende het. Vanwege de regen en omdat alles gesloten was, reed ik naar Lochboisdale op South-Uist en vond daar een hotel. In Lochboisdale had meneer pastoor het voor het zeggen, waren de pubs op zondag gewoon open en scheen de zon. Ik zat aan de haven, toen een groot jacht binnenliep. Ik verzon een bemanning van vrolijke, katholieke meisjes, maar eenmaal aangemeerd stapte een chagrijnig echtpaar van boord. 



vrijdag, december 04, 2015

Pinda's




Hoewel de televisie, een probaat slaapmiddel, niet aanstaat, sukkel ik steeds op de bank in slaap. Iedere keer schrik ik na een paar minuten wakker. Ik heb geen alcohol gedronken, anders zou ik langer slapen. Tot ik spierpijn in mijn nek krijg.

Vroeger viel ik zo weleens in slaap met een glas bier of wijn in de hand. Dan had ik iets te veel gedronken. Terwijl ik sliep, bleef het glas onbewogen in mijn hand. Als ik wakker werd, dronk ik verder, alsof er niets was gebeurd. Of ik vervolgde de zin waarin ik met mijn zatte kop was blijven steken. Op de dag dat er wel een glas rode wijn in mijn schoot kieperde, wist ik dat mijn jeugd voorbij was en de gebreken gloorden aan de horizon.

Op het internet staat dat pinda's geen noten zijn, maar peulvruchten en dat peulvruchten gezond zijn. Op het woord olienoot rust voortaan een taboe. Omdat ik het dommelen zat ben en vind dat ik iets gezonds moet eten, pak ik een hand pelpinda's en eet die op. Ik drink er sterke koffie bij en denk dat ik zo wel weer toe ben aan het boek dat uit mijn handen op de bank is gegleden. Het gaat over het verband der dingen. Althans, dat zegt de schrijfster op het internet.

Foto: auteur