vrijdag, mei 25, 2018

Tsipouro in de Ano Polis



Lieve Stella,

De rest van de vulling is inmiddels ook uit de kies gevallen. Zo goed mogelijk schoonhouden maar en duimen dat ik pijnloos Holland haal. Werden we maar met een kunstgebit geboren. Dat zou veel narigheid schelen. Het is vandaag bewolkt en er viel zojuist een minimaal spatje regen. Of er tussen het een en ander een oorzakelijk verband is, weet ik niet, maar er is vast een theoloog te vinden die meent van wel.

Ik was vandaag bij University Studio Press om een exemplaar van Afrodite en Europaop te halen. Ik kreeg te horen dat de vertaling van De 'reddende' revolutievan Djamila Zon eind mei van de drukker komt. Ergens in het najaar, waarschijnlijk in oktober, willen ze de presentatie houden. Ik wil daar wel bij zijn, maar eerst moet ik het boek in handen hebben voor ik het geloof. Het is al zo vaak uitgesteld. Weet je nog hoe we in de zenuwen zaten toen Afrodite en Europa een week voor de presentatie nog bij de drukker lag? Al is dat uiteindelijk op de valreep goedgekomen.

Morgen vlieg ik naar Athene. Bij Connection Travel hadden ze gelijk, er wordt 1 mei bij de spoorwegen gestaakt. Alsof de Griekse spoorwegen nog niet noodlijdend genoeg zijn. Waarom die man op het boekingskantoor met een ander verhaal kwam, weet ik niet. Uit schaamte wellicht, al zou dat de eerste Griek zijn die ik ontmoet die zich voor een staking schaamt. Ze zijn eerder trots op hun nationale liefhebberij. Het bevalt me wel dat 1 mei een vrije dag is. Daardoor konden Vaso en Alexis aanbieden mij op te halen van het vliegveld.

Gisteren had ik een onverwachte ontmoeting met Wim van Til (van het Poëziecentrum Nederland) en zijn vrouw. Op Facebook kondigde hij aan dat ze 'zojuist' in Thessaloniki waren aangekomen. Ik nodigde hen uit voor een borrel bij Melkiades, waar ik met Eliza K. had afgesproken. Je weet wel, de koumbaravan Vaso en Alexis, die eigenlijk civiel ingenieur is, maar de kost verdient met Engelse les geven. Ik vind haar erg aardig en ze is heel slim. Als ik nog niet van gevorderde leeftijd was en zij al wat meer gevorderd, je weet wel, zoals in dat gedicht van Driek van Wissen, zou ik haar misschien wel een aanzoek doen. Jij zou dat vast goedkeuren, maar zij moet een man van haar eigen leeftijd, vind ik, met een goed gebit. Als het maar geen enge macho met een motor en extreme politieke opvattingen is, of zo'n griezel waar de vroomheid vanaf druipt. 

Het was gezellig met zijn drieën, met voor ons het indrukwekkende uitzicht over Thessaloniki. We hadden het ondermeer over NEC (het Poëziecentrum zit in Nijmegen). Dat had afgelopen zaterdag bij FC Dordrecht kunnen promoveren naar de Eredivisie, als het had gewonnen. Het werd 3-3. We kwamen tot de conclusie dat de bal rond is, enz. enz., maar evengoed was Dordt gewoon te sterk om van te winnen. Ik dronk tsipouro. Daarom had ik vanmorgen geen kater, maar waarover we het na NEC hadden, kan ik mij niet zo goed meer herinneren. Ja, over Eliza's werk, meen ik, en het museum van Vergina. Ik heb ook nog het een en ander over Thessaloniki verteld en hen een aardige wandelroute vanuit de Ano Polis naar de benedenstad gewezen.

Vrijdag heb ik geluncht met onze koumbaroi. Socrates en Anastasia zijn alweer een maand of vier, vijf grootouders. Natalia heeft een dochter gekregen. Ik herinner mij Natalia nog toen wij voor het eerst bij Socrates en Anastasia gingen logeren, in hun zomerhuis in Mikiverna. Vier was ze toen en net begonnen aan haar eerste vioollessen. We waren al niet jong meer, maar toch nog lekker onbezonnen, zodat we er serieus over dachten daar ook een buitenhuis te kopen. Dat ging niet door omdat we eerst de grote verbouwing van ons Dordtse huis tot een goed einde wilden brengen. Ik denk nog steeds aan de badkamer en de keuken in termen van 'nieuw', al zijn alle huishoudelijke apparaten, alsmede de warmwaterketel al minimaal één keer vervangen. Al jouw Griekse vriendinnen zijn nu opoe (heerlijk ouderwets woord). Jij zou die kleinkinderen voortdurend vertroetelen, maar je zou ook verdriet hebben over het gemis van eigen kinderen en kleinkinderen. Ik troost me met de gedachte dat de mensheid bezig is de planeet naar de verdommenis te fokken en dat het prima is dat wij daar niet aan hebben meegedaan, al was dat niet helemaal vrijwillig. Toch ben ik dol op kinderen. In de goede zin van het woord, want anders heb je zo een horde hysterische heksenjagers achter je aan.

Hoewel Natalia en haar man allerminst kerks zijn, wordt het meisje toch gedoopt. In augustus, in Athene, waar de andere grootouders wonen. Een tegemoetkoming aan Mario's familie, want het huwelijk vond plaats in Thessaloniki. Ze moeten er helemaal voor uit Berlijn komen, dat wel, waar Natalia inmiddels Oberärztin(gynaecoloog) is. Ik ben uitgenodigd. Het zou een mooie aanleiding voor een paar dagen Athene zijn, maar het is dan net ons familie-weekend en dat geef ik er niet voor op. Dat ze het kind laten dopen toont de grote invloed die de kerk nog steeds heeft in Griekenland en de druk van de traditie. Een Griekse die niet Grieks-orthodox is gedoopt, hoort er eigenlijk niet bij.

Het doet mij aan mijn eigen familie denken. Als er iemand een hekel aan kerk en geloof had, was het opa Klok wel, maar mijn vader geraakte weer behoorlijk in de Heere, zij het, die Heere zij dank, door de invloed van mijn moeder niet al te fanatiek. Ik ben daardoor als baby wel gedoopt. Men zegt dat ik toen een jurk droeg. Dat kwam later, toen wij wilden trouwen, goed uit, want hoewel ik naar de opvattingen van opa Klok neig, zijn we omwille van jouw moeder toch maar in de kerk getrouwd en in wat voor kerk: de Agia Sofia, de alfa en omega van al die gelukkige jaren met jou. Dat zou niet mogelijk zijn geweest als ik niet was gedoopt. Nu ja, wel als dat alsnog was gebeurd, maar dat had ik beslist niet gedaan. Toen ik de pope bij de voorbespreking desgevraagd zei niet te geloven, antwoordde hij, 'hindert niet, je bent gedoopt,' waarna hij nog een ouzo voor me inschonk, weet je nog?

Een paar dagen geleden ben ik me bijna te pletter gevallen in de Agia Sofiastraat, vlakbij de Piramatiko, die nog steeds zucht onder een dikke laag gore graffiti. Je weet dat de trottoirs op zich al gevaarlijk zijn voor iedere voetganger die niet voortdurend naar dubbeltjes loopt te zoeken, maar omdat er al jaren nauwelijks sprake is van onderhoud, worden ze steeds gevaarlijker. Overal vallen er gaten in. Ik zwikte mijn voet in zo'n gat, in een seconde van onoplettendheid, en ging meteen door de knieën. Ik kon me nog net op tijd vastgrijpen aan een hek dat daar was neergezet door iemand met een vooruitziende blik. Vorig jaar heeft Fotini op die manier in de Lambrakisstraat haar been gebroken. 

Na die bijna uitglijder vond ik dat ik recht op een sigaartje had, dus ben ik naar die aardige mevrouw met haar tabakswinkel achter de Agia Sofia gelopen. Haar voorraad was bijna op. ik kon nog net een doosje Vasco da Gama's kopen, voor de helft van de prijs. 'We gaan over tien dagen verhuizen,' deelde ze mede, 'al moeten we nog bedenken waarheen. De tijden zijn slecht en in deze straat is de loop er helemaal uit.' Weer iemand dus die ik waarschijnlijk nooit meer zal spreken, net als die aardige mevrouw van de kiosk in de Lambrakisstraat, bij het gesloopte meisjesweeshuis, bij wie ik jarenlang bus-, telefoon- en internetkaarten kocht. De kiosk is verdwenen, zonder een spoor achter te laten. Nog geen afdruk op het plaveisel.

Wie er nog wel zijn: de vele bejaarden die, al dan niet leunend op een stok, langs de terrassen gaan met aanstekers of papieren zakdoekjes, omdat ze in Europa geloven dat Griekenland bezig is aan een economisch herstel. Het is niet om aan te zien, maar je kunt niet steeds je portemonnee trekken. Ik ben de ECB niet, maar wel zeer bezorgd voor de nabije toekomst. De nazi's groeien als kool, uit dat fijne buurland Turkije komen weer dagelijks honderden vluchtelingen, te land of overzee, en de EU blijft maar stug de andere kant op kijken. 'Internationale solidariteit!' riepen we toen ik zeventien was en van de wereld nog niet wist. Je kunt je op die leeftijd beter bezighouden met muziek, meisjes en veel seks. Hadden we dat maar gedaan, maar nee, we moesten zonodig de wereld verbeteren, al ging de lol daar betrekkelijk snel vanaf.

In Athene logeer ik in het Herodion. Even een paar dagen luxe en mij niets aantrekken van het wereldleed. Daarna een paar dagen wakker worden bij het kraaien van de hanen. Ik ga met de bus en de boot, want ik wil Skyros ook weleens zien opdoemen uit zee, zoals Rupert Brooke op zijn laatste, fatale, reis. We hadden het ooit een keer samen moeten doen, maar in die tijd dachten we nog dat we onsterfelijk waren.

In gedachten, altijd,

Kees

Thessaloniki, 30 april 2018

Foto: auteur


Geen opmerkingen: