Cadeautje

Er is al enige tijd reuring in de stad vanwege de komst van Willem van Oranje. Nu ja, een beeld van Willem van Oranje. De eerste Willem, want inmiddels zijn er al acht Oranjes met die naam door de vaderlandse geschiedenis gewandeld. Deze Willem wordt de Zwijger genoemd, omdat hij door sommige tijdgenoten een beetje als een stiekemerd werd gezien. Hij wordt ook wel de Vader des Vaderlands genoemd, maar de waardering voor Willem onder moderne historici is niet meer wat hij in de door nationalisme besmette geschiedschrijving uit mijn middelbare schooljaren was.

Ik ben ervan overtuigd dat het de meeste Dordtenaren geen ruk kan schelen of er een beeld van Willem de Zwijger komt of niet. Het college van B&W lijkt er echter mee verguld, want het is gratis en een cadeautje krijgen is altijd leuk. Jammer dat er altijd weer van die zeikerds opstaan om de pret te bederven. Nu, volgens De Dordtenaar, twee middenstanders, die een handtekeningenactie tegen de komst van Willem zijn begonnen. Een burgerinitiatief dat de gemeenteraad ertoe moet dwingen over de zaak te debatteren. Toe maar. Een van de heren, als de krant hem correct heeft weergegeven (ik ben er niet bij geweest, maar ik heb zo mijn ervaringen met het journaille), sprak zelfs over Oranje als 'de verrader van de Republiek.'

Waar hééft die man het over? dacht ik. In ieder geval niet over wat zich in het verleden heeft afgespeeld. Natuurlijk, er werd, wat voortdurend in de discussie over het beeld gebeurt, een verband gelegd met de moord op de gebroeders De Witt. Een verkeerd verband. Willem de Zwijger heeft helemaal niets met die moordpartij te maken. Dordrecht is weliswaar 'de stad van Jan en Kees de Witt' en dat zou een argument kunnen zijn om hier geen standbeeld van koning-stadhouder Willem III neer te zetten, maar dat cadeautje is ons, voor zover ik weet, nog niet aangeboden. 

Er zijn twee redenen waarom ik Willem de Zwijger liever niet in Dordrecht zie. In de eerste plaats zijn de banden tussen Willem en Dordrecht flinterdun. Natuurlijk, hij is een aantal keren in Dordrecht geweest, meestal op doorreis, en het zou vreemd zijn als hij als stadhouder nooit eens in de Eerste Stad van Holland zou zijn gesignaleerd, maar hij heeft er nooit gewoond, zoals ondermeer in Antwerpen en Delft, hij was niet als edelman op de een of andere manier met Dordrecht verbonden, zoals hij dat wel met Breda was, en dat een van zijn dochtertjes in de Grote Kerk is gedoopt, is meer toeval dan opzet. Tijdens de eerste 'vrije' vergadering van de Staten van Holland in 1572 was hij niet eens aanwezig, maar werd hij vertegenwoordigd door Marnix van Sint Aldegonde, u weet wel, van dat 'de koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.'

In de tweede plaats riekt het plaatsen van dat beeld mij iets te veel naar achterhaalde, negentiende eeuwse, nationalistische heldenverering. Daar kunnen we ons maar beter verre van houden. Van mij hoeven die helden uit vroegere tijden, zoals generaal Van Heutsz, Jan Pieterszoon Coen of Christiaan de Wet, niet te worden weggehaald, dat zou een domme ontkenning van het verleden zijn, terwijl zulke symboolpolitiek de historische feiten niet verandert, maar om er nu nog eentje aan toe te voegen...... Nee, dan zie ik liever het idee van Ton Delemarre verwezenlijkt worden: een dubbelstandbeeld van tekenaar Otto Dicke en dichter Kees Buddingh'. Mannen die voor de stad veel meer hebben betekend dan Willem de Zwijger.

Foto: auteur