Makkelijk praten

Lieve Stella,

Op 11 augustus heeft Monique Blom haar theewinkeltje in de Dordtse Nieuwstraat definitief gesloten. Het was financieel niet meer vol te houden, ondanks al die leuke spullen die ze verkocht, de prettige sfeer die er heerste en met de bijna altijd vrolijke Monique, ondanks het feit dat ze heel jong en totaal onverwacht weduwe werd. Jarenlang kocht ik er mijn koffie en thee en niet omdat zij en haar dochter Solange oud-leerlingen van me zijn, maar omdat die thee en koffie eenvoudigweg voortreffelijk smaken. Ik ben allesbehalve zo'n Nederlander die zijn eigen aardappelen en bakolie meeneemt naar het buitenland, maar als ik naar Griekenland ga, reizen er altijd wel een paar pakken koffie van Monique mee. Ook kocht ik er meestal de cadeautjes die ik meeneem voor vrienden en familie en Griekenland. Dat deden we in het begin samen, tot jij overleed. Achttien jaar heeft Monique de zaak gehad. Begonnen als hobby, als de kosten er maar uitkwamen, maar toen haar man plotseling overleed stond ze voor zware tijden en tenslotte moest ze stoppen. Jammer, jammer, maar gelukkig houdt ze nog wel haar webwinkel, dus ik hoef niet van koffie- en theemerk te wisselen en ik kan de bestellingen gewoon in de Nieuwstraat, op het vertrouwde adres blijven ophalen. 

Op de laatste middag gaf ze een soort van afscheidsreceptie, waarbij ik haar, als aardigheidje, een exemplaar van Het is er niet van gekomen cadeau heb gedaan. Toen realiseerde ik me, dat het alweer zeven jaar geleden is dat ik brieven aan jou begon te schrijven. Weer begon te schrijven, want ergens in mijn archief liggen nog de brieven die we elkaar stuurden in de twee jaar na onze kennismaking toen jij nog woonde en werkte in Griekenland. Toen lag er nog een grootse toekomst voor ons, dachten we. Nu is die toekomst veranderd in een almaar groter wordend verleden en een onbekend, maar steeds kleiner wordend stukje toekomst met vragen als: Ga ik het nog meemaken dat de bom valt, of blijft me dat bespaard; kan ik deze winter de energierekening nog wel betalen en ben ik er nog als het land onvermijdelijk onder water loopt? 

Ik werk, al gaat het tergend langzaam, aan een volgend deel van mijn serie literaire dagboeken en besef al lezend en selecterend dat ik in de jaren tachtig ook al pessimistisch naar de toekomst keek, een pessimisme dat grotendeels verdween toen ik jou leerde kennen. De jaren tachtig waren er ook wel naar met al die verwoestende bezuinigingen in het onderwijs. De resultaten zie je aan de generatie die nu aan de macht is. Een verontrustend groot aantal van onze politici lijdt aan zelfingenomen overschatting van de eigen kwaliteiten, heeft weinig intellectuele bagage en kijkt zelden verder dan de neus lang is. Ja, dan krijg je de ene onopgeloste affaire na de andere. Nederland: een van de rijkste landen van de wereld, maar op organisatorisch gebied inmiddels een bananenkoninkrijk. Ik mag niet klagen, ik kan voorlopig nog iedere dag in de kroeg een borrel halen en verkondigen dat na mij de zondvloed toch wel komt. 

Ik heb natuurlijk makkelijk praten. Ik heb geen kinderen op de wereld gezet, althans niet dat ik weet, en slechts enkele nichtjes over wiens toekomst ik me druk hoef te maken, al hebben die mij niet nodig, denk ik. Ze redden zichzelf wel. Voorlopig, als de conflicten in de wereld niet verder uit de hand lopen en Donald Trump niet nog een keer gekozen wordt als president van de VS, dat krankzinnige land waaraan wij tweeën zoveel te danken hebben, maar dat met open ogen op een tweede burgeroorlog afstevent. Als ik de waanzin hoor die de aanhang van Trump uitkraamt, moet ik heel erg aan de jaren dertig van de vorige eeuw denken, al zijn historische analogieën meestal meer vertroebelend dan verhelderend. Wat kun je verwachten van een samenleving waarin meer dan dertig miljoen verdoolde geesten geloven in 'de eindtijd', waar te pas en te onpas 'God bless the United States of America' wordt geroepen, waar de problemen tussen arm en rijk, haves and have nots, gekleurd en blank nog niet een begin van een oplossing hebben en waar het kiesstelsel zo achterlijk is dat een oerconservatieve minderheid van bijgelovige runderen mensenrechten als dat op abortus kunnen afschaffen. Pas op: ook in Nederland is abortus nog steeds niet uit het wetboek van strafrecht gehaald en ook hier zijn er Jezusgriezels die vrouwen bij abortusklinieken lastigvallen. Ik moet mij niet vergalopperen, het is vandaag prachtig weer en lekker warm. Graadje of dertig met zoele avonden, het Griekse weer waarvan ik nogal houd. Ik kan beter tevreden een sigaartje gaan roken op de veranda, met een cognacje erbij, maar grote kans dat dan de schaduw van mijn cardiologe opdoemt en het ineens niet meer smaakt.

Over Amerika gesproken, daar is onlangs onze vriend Kees Zijderveld overleden, 'de heer Zijderveld' uit mijn literair dagboek, die ik ook al bijna een leven lang kende. Aan corona hoorde ik via via, maar die via via had een broer van Kees gesproken, dus die zal het wel weten. Kees heeft indertijd de hemel verdiend als mantelzorger tijdens de ziekte van Lupius, maar na de dood van Gerrit woonde hij voornamelijk bij zijn zoon in Californië. Die zoon is daar iets bij de brandweer, meen ik, altijd werk dus. Behalve goede vriend was Kees ook onze klusjesman. Zo iemand die alles kan maken wat hij ziet en die ook heel netjes kon schilderen. Hoewel hij sinds de covid-uitbraak niet meer in Nederland is geweest en ik hem dus al een jaar of drie niet meer heb gesproken, zal ik hem missen. Als hij over was uit de VS om even een paar maanden te verblijven in zijn knusse huisje in een Dordts hofje, kwam hij regelmatig 'een bakkie doen'. 

Dat is er bij onze vriendenkring trouwens bijna helemaal uit, dat spontaan langslopen. Alles moet tegenwoordig vooraf via de telefoon of liefst de 'ep' worden afgesproken en geregeld. Mijn hemel, wat had jij daar een hekel aan. Dat een vriendin belde met 'heb je zin om koffie te drinken?' en jij zei 'over een half uurtje?' Nee, dan was het de bedoeling dat je je agenda pakte, want 'ik heb over twee weken een gaatje'. Daar heb je nooit aan kunnen wennen. De enige plek waar we elkaar nog spontaan treffen is de kroeg. Nu ja, spontaan? Iedere dag zo'n beetje op dezelfde tijd. Mij bevalt dat wel. Ik ben nu eenmaal een gewoontemens. 's Morgens om half zeven op, oefeningen tegen de ischias doen, douchen, kakken. In die volgorde, anders sta je in je eigen stank te badderen, en daarna ontbijten met de krant. Ik mag over de bezorging niet klagen, maar ik heb de enkele keer dat hij niet in de bus ligt een slechte dag. Gelukkig is er dan de koffie van Monique om het leed te verzachten.

In gedachten, altijd,

Kees

Dordrecht, 13 augustus 2022.

Foto: auteur