Als je de Griekse media moet geloven is het land economisch volkomen ingestort en dreigt het binnen de kortste keren ten onder te gaan. De schuld daarvoor wordt grotendeels gelegd bij het buitenland. De EU, met Angela Merkel voorop, die regelmatig wordt afgeschilderd als een op Grieks bloed beluste, wraakzuchtige feeks, de Europese Centrale Bank, de Wereldbank en de andere Europese banken. Ook de opeenvolgende regeringen gaan niet vrijuit. Die hebben het geld over de balk gesmeten, niets gedaan aan de corruptie, in tegendeel, de bureaucratie almaar laten uitdijen, het onderwijs verwaarloosd, de gezondheidszorg als stiefkind behandeld en ga zo maar door. Als je de schromelijke overdrijving, moderne media eigen, weglaat, zit daar een kern van waarheid in en als je om je heen kijkt zie je overal de gevolgen van de crisis. Talloze winkels sluiten of kondigen sluiting aan, bedrijven reorganiseren en ontslaan vele werknemers, de werkloosheid schiet omhoog, ziekenhuizen sluiten omdat ze geen geld meer hebben voor medicijnen, verband en linnengoed en de kaartjes van de bus hier in Thessaloniki zijn in prijs verhoogd van zestig naar tachtig eurocent en je mag er niet meer mee overstappen. Dat laatste lijkt een belachelijke kleinigheid, maar is dat niet als je met een pensioentje van zeshonderd euro per maand moet rondkomen. Ik kan me ook de ergernis voorstellen over uitspraken van buitenlandse regeringsvertegenwoordigers, zoals onlangs weer een Duitse minister, die nog steeds serieus de onzinnige bewering verkondigde dat Grieken op hun vijftigste met pensioen gaan. Dan ben je niet meer slecht geïnformeerd, dan pleeg je laster. Grieken zijn trouwens erg gevoelig voor negatieve kritiek door buitenlanders, wat dat betreft zijn het sprekend Nederlanders.
Ik ben de laatste om te beweren dat het allemaal nogal meevalt. Dat doet het niet. De regering loopt heel hard van stapel om zich maar naar de onmogelijke eisen van de 'troika' (EU, ECB en IMF) te voegen. Een schuld als de Griekse reduceer je niet tot handelbare proporties in een periode van drie jaar, tenzij je daar inderdaad de instorting van de economie, met alle gevolgen van dien, voor over hebt. Griekenland is een land met een geschiedenis van maatschappelijk geweld en burgeroorlog. Als je diezelfde hartelijke, gulle, gastvrije Griek meemaakt in het verkeer zie je een andere kant. Eentje van nietsontziende roekeloosheid, onverantwoordelijkheid en agressiviteit. Dat geldt uiteraard niet voor alle Grieken, maar wel voor veel. Wie beseft wat de ellende voor het dagelijks leven betekent van alle maatregelen die al zijn genomen en die, ondanks beweringen van het tegendeel, waarschijnlijk nog zullen volgen, houdt het hart vast. Protesten en stakingen duren voort en krijgen een steeds breder draagvlak. Niet alleen de schaamteloze populisten van ultra-rechts en ultra-links roeren zich, maar ook in de gelederen van regeringspartij Pasok kraakt het en de grootste oppositiepartij Nea Dimokratia speelt onder leiding van de al even populistische leider Samaras een ronduit destructieve rol. Wat doet Europa als er, ik voorspel het niet en ik hoop het niet mee te maken, maar ik sluit het bepaald niet uit, een revolutie plaatsvindt, als er een staatsgreep wordt gepleegd of als er een regelrechte burgeroorlog uitbreekt? Je hoeft maar te kijken naar het gewelddadige verzet van de inwoners van het dorp Kerateia in Attica, tegen de komst van een nieuwe vuilstortplaats, en je weet waartoe een door woede en frustratie gemotiveerde bevolking in staat is.
Natuurlijk wordt in Europa, veel meer dan in de Griekse media, geroepen dat het vooral de schuld is van de Grieken zelf. Jarenlange overconsumptie, spilzucht, corruptie, een voorheen ruimhartige pensioenregeling. Dat zal deels zo zijn. Aan de andere kant is het al vele jaren zo dat de modale Griek nauwelijks van zijn uiterst bescheiden salaris kan rondkomen en dat je in de aap bent gelogeerd als je een gezin met kinderen hebt, plus vaak de zorg voor opa of oma, en je vrouw er niet bij werkt. Dan moet je er wel een tweede baan bij zoeken en krijg dat maar eens voor elkaar in een tijd dat je eerste op de tocht staat of verloren gaat. Het is niet voor niets dat veel, vooral goed opgeleide, jonge Grieken uitwijken naar het buitenland, waar misschien nog wel enig toekomstperspectief wordt geboden. Dat geldt zelfs voor Grieken die nog niet direct in een bedreigde positie zitten. Zo sprak ik onlangs een dame van de Nationale Bank, iemand met drie doctoraaldiploma's en vijftien dienstjaren, die het met elfhonderd euro bruto moet zien te rooien. Zij had net een stapel sollicitatiebrieven richting Londen en Brussel gepost.
Het zijn andere problemen dan het infantiele gezanik over hoofddoekjes in Nederland, het EU-land waar de inkomens op één na het hoogst zijn. Hoe het verder moet, daarover zijn de meningen verdeeld. Ik was aanvankelijk optimistischer, maar nu ik dagelijks de gevolgen zie is het duidelijk dat onder deze omstandigheden, met deze eisen van de 'troika', de kans groot is dat het niet gaat lukken de crisis te boven te komen. Er zal iets moeten gebeuren om de druk van de ketel te halen en te voorkomen dat het tot een maatschappelijke explosie komt. Een herstructurering van de Griekse staatsschuld wellicht? Die oplossing wordt door de regering uitgesloten, maar dat Nederland zijn tanks zou afschaffen en zich voortaan verdedigt met een speelgoedlegertje was ook iets dat we een paar maanden geleden voor onmogelijk hielden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten