De navel van de wereld

Delphi, de omphalos (navel) van de wereld. Het blijft een mooi verhaal. Zeus die twee adelaars op pad stuurde, in tegengestelde richting. Boven Delphi ontmoetten zij elkaar. Het bewijs was geleverd: Delphi was het middelpunt van de aarde. Onlangs heb ik het weer eens mogen vertellen, en wel ter plekke, aan een groep leerlingen van VWO-6. Oud-leerlingen, die ik nog les heb gegeven in de brugklas en de tweede, voor ik het onderwijs verliet.

We waren 's morgens in alle vroegte met een touringcar uit Athene vertrokken, om de toeristische drukte voor te zijn. Een rit die almaar mooier werd naarmate we het doel naderden. Delphi is een van de fraaiste plekken die ik ken. Met enige vrees zag ik daarom zo'n twintig kilometer voor het heiligdom op een bergkam een rij windmolens, die het landschap ontsierden. Ik ben wel voor windenergie, maar niet ten koste van alles. Zeker niet in een land dat door zijn klimaat veel meer energie uit de vele malen efficiëntere zonnepanelen kan halen.

Via Arachova (gelukkig daar nog geen windmolen te zien) arriveerden we in Delphi, waar ik mijn verhalen op de jongelui kon loslaten. Het had heel wat voeten in de aarde voor ik als gids kon optreden. Het is in Griekenland ten strengste verboden in musea of bij monumenten te gidsen als je daarvoor geen vergunning hebt. Daar is iets voor te zeggen, je verwacht van een gids een zekere deskundigheid en niet iedereen heeft die. Voor docenten geschiedenis of klassieke talen die hun eigen leerlingen rondleiden, wordt echter een uitzondering gemaakt, maar daarvoor moet wel een aanvraag worden ingediend en Griekenland zou Griekenland niet zijn als dat niet met veel bureaucratische rompslomp gepaard gaat. Gelukkig nam het reisbureau die taak op zich en zo werd ik in de week dat we door Hellas reisden weer even officieel, zij het onbezoldigd, leraar geschiedenis aan mijn oude school.

Delphi was een hoogtepunt van een prachtige reis. Alleen al in het museum hadden we het grootste deel van de dag kunnen doorbrengen. Uiteraard wilden de stoerste leerlingen het hogerop zoeken, letterlijk, om op de atletiekbaan, net als de oude Grieken, een sprintje te trekken. De weg daarheen leidde langs de Apollotempel, waar de Pythia orakelde, het theater en de vele schatkamers. Dat alles overgoten door de Griekse zon en doortrokken van duizenden jaren geschiedenis. Er was niemand die blasé reageerde, in de trant van 'dit weten we allemaal wel.' In tegendeel, iedereen leek diep onder de indruk van de magische sfeer rond de navel van de wereld.

Uiteindelijk moesten we de terugreis aanvaarden. Ja, weer langs die windmolens, waarvan er niet één in werking was. Dat kan toeval zijn. We maakten een omweg om het klooster van Ossios Lukas aan te doen. Ook mooi gelegen en eveneens bijzonder om te zien, maar het is daar niet de omphalos en vergeleken met de oudheid is Byzantium al bijna moderne tijd. Hoewel, dat de meisjes hun blote benen moesten bedekken met een lange rok die ze kregen uitgereikt, dat vonden ze toch wel wat middeleeuws.

Eerder gepubliceerd in Griekenland Magazine, winter 2015

Foto: archief auteur