Onlangs was
ik te gast bij Goedemorgen Nederland op Radio 1. We spraken
over de Griekse crisis. Aan het eind van het gesprek kwamen we op de
vraag of de kosten, de maatschappelijke en politieke kosten, om
Griekenland te redden niet te hoog zijn. Het is nog maar de vraag of
de ingrijpende bezuinigingen en economische veranderingen die de
Grieken met het mes op de keel worden afgedwongen, het land zullen
redden. De regering roept wel dat er tekenen van herstel zijn, maar
in het dagelijks leven is daar nog weinig van te merken, in
tegendeel. De werkloosheid blijft stijgen en vooral de jongeren
worden daar onevenredig zwaar door getroffen. De gezondheidszorg,
altijd al een chaos, ook voor de crisis, is een vrijwel failliete
boel.
Deze twee
factoren zorgen op zich al voor veel onacceptabel menselijk leed.
Groeiende dakloosheid, een verdubbeling van het aantal zelfmoorden,
een stijging van het aantal onnodige sterfgevallen door gebrek aan
medicijnen, of doordat medische zorg voor grote groepen burgers
moeilijk toegankelijk is geworden. Voeg daar nog een aantal andere
grote maatschappelijke problemen bij, al dan niet veroorzaakt door de
crisis, en het feestelijke beeld is compleet. Onder het menselijk
leed dat het medicijn van dokter Trojka veroorzaakt kun je ook de
daling van het aantal huwelijken rekenen. In het overwegend
traditionele Griekenland, waar vaak nog fronsend wordt neergekeken op
ongehuwd samenwonen, daalt als gevolg daarvan het voor de crisis ook
al lage geboortecijfer.
De
economische en maatschappelijke neergang heeft een braindrain
veroorzaakt. Tienduizenden Grieken proberen in het buitenland aan de
slag te komen. Het grootste deel daarvan bestaat uit hoogopgeleide
jongeren, waarvan mag worden aangenomen dat ze grotendeels voor de
Griekse samenleving zijn verloren. Van de jongeren die achterblijven
is bijna tweederde werkloos. Hoe langer de crisis aanhoudt, hoe
waarschijnlijker het wordt dat deze generatie als verloren moet
worden beschouwd. De desillusie is hoog, met alle gevaren van dien.
De twee
grootste politieke gevaren zijn de sterke radicalisering, zowel naar
links als naar rechts, en de groeiende afkeer van de Europese Unie.
Vooral de opkomst van extreem rechts, in de vorm van de Gouden
Dageraad, heeft spectaculaire vormen aangenomen. De Gouden Dageraad
is een volbloed nazistische partij die zich manifesteert door
straatterreur, het zingen van de Griekse versie van het Horst
Wessellied en een openlijk uitgesproken verachting van de
parlementaire democratie. De partij wordt geleid door aanhangers van
de fascistische dictatuur uit de jaren 1967-1974. Als de Gouden
Dageraad aan de macht zou komen is Griekenland voor Europa verloren
en zijn de gevolgen niet te overzien. Een burgeroorlog of een
gewapend conflict met Turkije zijn in dat geval niet uit te sluiten.
Dan wordt het nog gezellig in de achtertuin van de Europese Unie. Aan
wat dat voor de Unie kan betekenen durf ik eigenlijk niet te denken.
Ik neem een voorbeeld aan Brussel, steek mijn kop in het zand en
blijf het gif van dokter Trojka slikken.
©Kees
Klok
Geen opmerkingen:
Een reactie posten