Lieve
Stella,
Na
maanden onderhandelen hebben de landen van de Eurozone een akkoord
bereikt om een faillissement van Griekenland en een vertrek uit die
Eurozone te voorkomen. Een dreigend faillissement dat voor een
belangrijk deel het gevolg was van de contraproductieve aanpak van de
financiële crisis volgens de dogma's van het neo-liberale geloof. Ik
ben er nogal door geschokt. Het is niet alleen hetzelfde stompzinnige
recept, waardoor de economische en sociale ontreddering nog groter
zal worden, maar de voorwaarden zijn zo ontstellend hard, dat ik
direct moest denken aan het Verdrag van Versailles van 1919, dat
tegen het advies van topeconomen zoals John Maynard Keynes, vooral
tot stand kwam uit wraakzucht. Nu kun je de situaties niet helemaal
vergelijken, maar in beide gevallen werd een volk diep en onnodig
vernederd. In combinatie met economische neergang kan dat leiden tot
een politieke radicalisering en tenslotte tot een oorlog of
burgeroorlog. In de traditioneel sterk verdeelde Griekse
maatschappij, waarin een diepe kloof tussen links en rechts, is een
burgeroorlog een reëel gevaar. Zeker omdat het land zijn
geschiedenis nooit op een volwassen manier heeft verwerkt en in het
politieke debat de emotie het doorgaans wint van de rede. Het lijkt
alsof de Europese politici zich daar niet van bewust zijn, terwijl ze
bovendien gevangen zitten in de tunnelvisie van het neo-liberalisme.
Ik houd daarom mijn hart vast. Ik moet trouwens nog zien of de Vouli,
het Griekse parlement, met dit akkoord instemt. Dat horen we morgen.
Een ja betekent grote maatschappelijke onrust, een nee nog meer chaos
en ontreddering.
Soms
denk ik weleens: gelukkig hoeft Stella dit drama niet mee te maken.
Al had ik je honderd maal liever bij mij gehad. Dan zouden we
waarschijnlijk in Thessaloniki wonen en relatief goed af zijn geweest
met mijn Nederlandse inkomen. Ik vrees echter dat jij je de ellende
heel erg aan zou hebben getrokken. Hoe vaak je ook kritiek had op
alles wat er mis is met het land: de incompetente en labyrintische
bureaucratie, de corruptie, de dorpse mentaliteit van veel inwoners
van Thessaloniki (en andere steden), je was wel zeer betrokken bij je vaderland.
Erg gevoelig voor de minachtende blik waarmee veel Noord-Europeanen
altijd naar Griekenland hebben gekeken. De stortvloed van hele en
halve leugens en beledigingen aan het Griekse adres, in een groot
deel van de media, zouden je recht in het hart hebben geraakt. Om
niet te spreken van de problemen waarin de crisis vrienden en familie
heeft gebracht.
Het
was een merkwaardig contrast dit weekeinde. Terwijl de spanning rond
Griekenland naar een kookpunt steeg, hadden we hier in Dordt het Big
Rivers festival. Drie dagen vol muziek op negen podia verspreid door
het centrum. Ik heb mij er volop ingestort, vanaf de pre-party in
Merz op donderdagavond, tot de grande finale op zondag. Ik had het
nodig. De afgelopen tijd werd ik vaak gebeld door de radio, met de
vraag weer eens in de Griekse toekomst te kijken. Het was prettig een
paar dagen afstand te kunnen nemen van de waan van de dag. Het was
wel een aanslag op de lever en de algemene, lichamelijke conditie.
Toch ben ik door al het lopen en dansen een kilo of twee
kwijtgeraakt. Kan de dokter toch tevreden zijn.
Tussen
het feesten door heb ik nog het Franse dagboek van A.F. Th. v.d.
Heijden (Hier viel van Gogh flauw) gelezen en Lot van
Chrétien
Breukers. Allebei inspirerende boeken. Vrijdagmorgen heb ik, ondanks
een zwaar hoofd en een hardere fluittoon in mijn oren dan normaal,
een kistje planten gehaald op de markt en die in de tuin gepoot. We
hadden geluk met het weer. Vrijdag en zaterdag was het zomer. Zondag
herfstig, maar droog. Ik herinner mij een totaal verregende Big
Rivers, maar we hebben het nu al drie jaar op rij droog weten te
houden.
Vrijdagmiddag
werd de nieuwe literaire wandeling door Dordrecht (Literatour),
waaraan ik ook heb meegewerkt, gepresenteerd. Het is een mooi
uitgegeven boekje geworden, waarin jouw gedicht Mondscheinsonate
bij Dordrecht is
opgenomen. Je foto prijkt ook, met die van andere schrijvers die iets
met Dordt uitstaande hebben, op de binnenflap, een geste van de
redactie die ik zeer waardeer. Dordrecht heeft helaas geen
stadsdichter meer, maar wel weer een interessante literaire wandeling
en nu we het toch over de letteren hebben: op dertig augustus wordt
Het is er niet van
gekomen. Vijftig brieven aan Stella
gepresenteerd. Een selectie uit eerdere brieven die ik je schreef.
Henk van Trooyen heeft er weer een mooi boek van gemaakt. Voor het
omslag heeft hij een foto van je gebruikt die ik ooit in Amsterdam
maakte, toen we daar ergens eind jaren negentig logeerden.
Anderhalve
week geleden is de verhuisboedel uit Thessaloniki bezorgd. Alles
keurig volgens afspraak. Het heeft veel geld gekost, meer dan de
waarde van de goederen, maar de emotionele waarde is onbetaalbaar.
Het dienstbetoon was uitstekend. In Thessaloniki kwamen de verhuizers
zelfs iets vroeger dan het afgesproken tijdstip. Alles werd uiterst
zorgvuldig ingepakt. Ook in Nederland verliep het goed. Ik zag op
tegen het naar boven sjouwen van een aantal dozen met boeken, maar de
verhuizer vond het vanzelfsprekend dat hij dat deed. Ik heb
nauwelijks ervaring met verhuizen, maar misschien is dat ook wel zo.
Nu is het een kwestie van kleren- en boekenkasten reorganiseren. Ik
kan niet alles bergen. Ik heb wat oude meubels weggeven en voor
Griekse vervangen. Uit de hangkast gaat een en ander naar de
kringloopwinkel, evenals een deel van het glaswerk uit de keuken. Ik
heb een nieuwe boekenkast besteld, die geheel op maat en naar eigen
ontwerp wordt gemaakt. Die kan ik nog net in de woonkamer plaatsen.
Voorlopig ben ik er nog wel zoet mee, maar ach, het houdt me van de
straat en je kunt niet ieder weekeinde Big Rivers vieren.
In
gedachten, altijd,
Kees
Dordrecht,
14 juli 2015
Foto:
auteur
Geen opmerkingen:
Een reactie posten