Sodom en Gomorra

Ik heb sleep mij omhoog naar café Propyleion, onder de Byzantijnse muren van de bovenstad. Een serie steile trappen op, die, naarmate ik hoger kom, een steeds magischer uitzicht bieden op Thessaloniki, de baai en de met dit verrassend heldere weer goed zichtbare Olympus. Over magistraal gesproken. Als de Olympiërs in een goed humeur zijn, of een dagje op excursie, gunnen ze ons soms een blik op hun troon. De sneeuw op het massief straalt een ongereptheid uit, die sterk contrasteert met het mierennest van beton, steen en asfalt aan mijn voeten.

Ik probeer mij vaak voor te stellen hoe het leven in een andere tijd moet zijn geweest. Ik ben niet voor niets historicus geworden. Ik ga niet helemaal mee in de zoektocht van Leopold von Ranke naar 'wie es eigentlicht gewesen is,' maar ik ben wel gecharmeerd van historical reenactment. Ik weet het, ook dat berust op een interpretatie, dat is nu eenmaal onvermijdelijk, maar ik houd van deze manier van je inleven in een vroegere periode. Ik ben afgestudeerd in de contemporaine geschiedenis, maar ik voel me soms een achttiende-eeuwer en even graag verblijf ik in nog vroeger tijden, zoals het achtste-eeuwse Engeland, of in de oudheid in Hellas of Rome.

Het Romeinse rijk viel aan het einde van de vierde eeuw uiteen in een West en een Oost Romeins rijk. In diezelfde periode kreeg het christendom het Oost-Romeinse rijk in haar greep. Wij spreken dan van Byzantium, een naam die door latere historici is bedacht. Als ik zou moeten kiezen tussen Hellas of Byzantium, koos ik Hellas. Ik heb een ongemakkelijk gevoel bij de komst van het christendom. Het is alsof er een zonsverduistering plaatsvond, waarna de wereld nooit meer zo helder en sprankelend werd als voorheen. Dat in sommige kringen hoog wordt opgegeven van de zogenaamde joods-christelijke waarden, neemt niet weg dat de god van de christenen zich in de bijbel toch vooral manifesteert als een wrede, nietsontziende, woestijntiran. Het oude testament staat bol van moord, doodslag en gelukkig ook de nodige seks. Alle mooie woorden en vermeende wonderen van de timmermanszoon uit Nazareth in het nieuwe testament hebben niet voorkomen dat christenen zich bij tijd en wijle extreem bloeddorstig hebben gedragen.

Langzaam begint de lucht dicht te trekken en verdwijnt de Olympus in de wolken. De oude Grieken konden er ook wel wat van, van moord en doodslag. Niets menselijks was hen vreemd. Hun goden hadden dezelfde deugden en ondeugden als de mens. Daardoor zijn ze beter te begrijpen dan die zogenaamd barmhartige Heere, die toornig Sodom en Gomorra verwoestte. Steden waarin menige Griekse god zich uitstekend zou hebben vermaakt.

Foto: auteur