woensdag, april 30, 2025

Dies natalis




Het is altijd een genoegen om mijn goede vriend Dimitris te ontmoeten, hoogleraar aan de Pedagogische Faculteit van de Aristotelesuniversiteit en eens, in de jaren dat Stella nog leefde, onze achterbuurman. We ontmoetten elkaar in Baraka, een mooi, rustig gelegen café bij het Navarinoplein, net onder de ruïnes van het paleis van keizer Galerius (ca. 250-311). Nadat Loxias failliet ging, bleef Baraka over als trefpunt van kunstenaars en intellectuelen in de stad. Er is een uitgeverij aan verbonden en er worden regelmatig boekpresentaties gehouden.

We hadden het over het jubileum van de universiteit, die dit jaar haar honderdste dies natalis viert. Daarmee is het op een na de oudste universiteit van Griekenland en tevens de grootste met bijna honderdduizend studenten en medewerkers. Ik heb er, als het zo uitkwam dat ik tijdens het academisch jaar in Thessaloniki verbleef, een paar keer gastcolleges gegeven over de geschiedenis van Cyprus en af en toe ook over Nederland, meestal in de ronde, kenmerkende toren op de campus van de Pedagogische Faculteit. Ik had ook het genoegen om een paar keer te worden uitgenodigd voor een conferentie. Op een conferentie in, ik meen 2013, sprak ik over de geschiedenis van Nicosia. Het duurde geloof ik meer dan acht jaar voor het congresverslag in boekvorm verscheen, maar dat kan ik niet precies nagaan, want het staat in Dordrecht.

Langzamerhand zijn al mijn contactenpersonen bij de universiteit dood of met pensioen. Dimitris is nog de enige band die rest. Onvermijdelijk als je op gevorderde leeftijd raakt.


Foto: Anke & Lienke van Nugteren


maandag, april 21, 2025

Ga dat zien!




Op Facebook kwam ik een bericht tegen over het overlijden van de arabiste, juriste en presentatrice Laila Al-Zwaini. Daardoor kwam ik op het spoor van een documentaire-serie van Omroep West over de Oosterse collectie van de Universiteit Leiden. Die werd door Al-Zwaini gepresenteerd. Met veel enthousiasme merkte ik toen ik de serie, terug te vinden op Youtube, bekeek. Een ongelofelijk rijke en unieke collectie, die studenten en wetenschappers uit de hele wereld trekt. Van kleitabletten en papyrus tot moderne Arabische literatuur. Een serie die je niet mag missen.

Ik moest denken aan mijn jaren als leraar geschiedenis. Hoe bekaaid de oude geschiedenis van het Midden-Oosten eraf kwam in de schoolboeken. De Egyptenaren kwamen er nog wel in voor, maar het accent lag toch vooral op de Grieken en Romeinen. Babylonië? Assyrië? Zelden was er aandacht voor. Palestina? Ja, misschien dat de jongelui thuis wat bijbelse fictie opdeden. Zeven keer om de muren van Jericho lopen, dan dondert de boel wel in elkaar. Prachtig verhaal, maar desalniettemin kletskoek. Het kleine Cyprus, dat toch een bewoningsgeschiedenis van zo'n zevenduizend jaar kent, kwam soms alleen even in 1956 in beeld, toen de Engelsen het als basis gebruikten om de Suezkanaalzone binnen te vallen, samen met Israël en de Fransen. Ik kan het wel begrijpen, gezien de vele onderwerpen die moeten worden behandeld en de schandalig geringe tijd die daarvoor in het onderwijs wordt uitgetrokken, maar toch betreur ik het.

Een van mijn VWO-leerlingen ging in Leiden Assyriologie studeren. Enkele collega's deden daar wat lacherig over, maar inmiddels is ze al jaren geleden cum laude gepromoveerd in Leipzig en heeft ze een mooie positie aan de Karls Universität in Tübingen. Ik zie haar nog weleens hoogleraar worden in Leiden, met die fantastische Oosterse collectie. Zelf ben ik afgestudeerd in de contemporaine geschiedenis, maar ik voel me een generalist die geïnteresseerd is in zowat alles wat de geschiedwetenschap te bieden heeft. Wie weet ga ik op mijn licht gevorderde leeftijd nog eens colleges volgen in de Assyriologie. Het duurt alleen nog even voor ons onderzoek naar het Dordtse patriciaat in de achttiende en negentiende eeuw is afgerond en hopelijk tot een boek heeft geleid. Dat gaat nu even voor.


Afbeelding: still uit de documentaire De Oosterse collectie in Leiden. Sleutel tot het Midden-Oosten, Omroep West/Universiteit Leiden.


zondag, april 13, 2025

Negorij



Gisteren was ik te gast bij Drechtstad FM, de radiotak van RTV Dordrecht. In Studio De Witt, de wekelijkse uitzending over Dordtse actualiteiten op zaterdagmorgen, gepresenteerd door Ben Corino, vertelde ik over mijn nieuwe brievenboek Nazomer. Ook was ik er als 'dichter van dienst.'

Ik moest daar wel enige moeite voor doen. Na een gedwongen vertrek uit het Mediacentrum op het Leerpark heeft RTV-Dordrecht onderdak gevonden boven een autohandel in de Merwedestraat, een flink eind de stad uit, in een industriële negorij die niet om aan te zien is. Een kolere eind fietsen dus, tegen een gure ochtendwind in, tot bijna aan de oprit naar de Papendrechtse brug. Dan waren die vijf minuten van mijn huis naar het Leerpark toch een stuk aangenamer.

Een en ander is Ben Corino niet aan te rekenen. We hadden een prettig gesprek, het is terug te luisteren, en aan het einde droeg ik mijn gedicht 'In Athene' voor, dat in mijn recente dichtbundel Voor je het weet te vinden is. Nazomer wordt op 18 mei om 16.00u gepresenteerd in Visser op de Groenmarkt 9 in Dordrecht. 


In Athene


Je ziet kinderen in rijen op een plein

terwijl een schoolhoofd op luide toon

citeert uit een boek vol haat,

moord en doodslag.


Aan het eind van het verhaal

slaan ze op commando

braaf een kruis terwijl 

iemand een vlag hijst.


Daarna gaat het rij voor rij

het schoolgebouw in en daalt

er stilte over het plein. Het doet

je denken aan dat lokaal


met matglazen ramen, een bord,

een borstel en wat krijt, een 

vrouw in een baaien rok met 

plompe schoenen die je zou leren lezen.


In alle treurigheid het mooiste 

geschenk dat ze kon geven.

Al die sprookjes, al die moord en doodslag,

het kon je niet bloedig genoeg zijn.


Op de terugweg had ik de wind mee, wat de fietstocht wat aangenamer maakte, maar ik vraag me toch wel een beetje af of het niet veel beter zou zijn als RTV-Dordrecht een onderkomen zou hebben in het bruisende centrum van Dordrecht. Misschien kan de gemeente dat verpieterende rijksmonument op de Voorstraat 142-144 kopen en dat laten verbouwen tot een professioneel onderkomen voor wat binnen niet al te lange tijd de regionale omroep voor Zuid-Holland Zuid moet worden. Als de andere gemeenten die van die omroep mee gaan profiteren dan ook bijdragen aan de huur, komen de kosten er wellicht ook nog wel uit. Alles beter dan dat de boel daar over een poosje in elkaar dondert, want dat dat, zonder dat er iets gedaan wordt, gaat gebeuren is vrijwel zeker.


Foto: auteur


donderdag, april 03, 2025

Goed nieuws!





Fijn, Het Theewinkeltje, in de Nieuwstraat 34/36 in Dordrecht, waar ik al sinds jaar en dag mijn koffie en thee koop, is weer open. Dat betekent dat ik er weer gewoon naartoe kan en niet via de webshop hoef te bestellen. Natuurlijk kan on-line bestellen nog steeds, maar naar de winkel gaan is een stuk gezelliger. Dat komt niet alleen omdat de eigenaresse, Monique Blom, een heel leuke oud-leerlinge van mij is, maar ook door het concept.


Aan Het Theewinkeltje is nu een Schenkerij verbonden, waar je comfortabel je koffie, of anderszins kunt drinken, al dan niet met lekkernijen. Hoewel er bij mij best wel een kilootje af kan, heb ik gisteren bij mijn voortreffelijk klaargemaakte cappuccino een overheerlijk Ski-gebakje genuttigd. Ik wist helemaal niet wat een Ski-gebakje was, maar ik kan iedereen aanraden om er eentje in de Schenkerij te proeven. Je kunt er ook uitstekend lunchen of met vrienden een klassieke high tea bestellen.


Helaas kan Stella de nieuwe Schenkerij niet meer bewonderen, maar ze zou verrukt geweest zijn van de wanddecoraties van smaakvol aardewerk. Voor wie het niet weet, Stella beschilderde voor haar overlijden graag aardewerk borden. Ze had een hele collectie, die nu de woonkamer siert, en ze was ook een groot liefhebber van antiek aardewerk.



Binnenkort wordt de Schenkerij uitgebreid met een klein terras en als het weer het toelaat, kun je er ook heerlijk zitten in de tuin. Meer goed nieuws is dat achter de Schenkerij ook een winkeltje is waar al die lekkere en bijzondere soorten koffie en thee te koop zijn. Een bepaalde soort koffie, Dordtse blend, bevalt me al jaren zo goed, dat er altijd een paar pakken meegaan als ik weer eens een poosje naar mijn Griekse pied-à-terre afreis.



Foto's: auteur