woensdag, december 27, 2017

Niet tobben!



Af en toe word ik gevraagd om commentaar te geven op ontwikkelingen in Griekenland of op Cyprus. Meestal door de radio, een enkele keer ook door de televisie. Ik doe dat als historicus. Iemand van de Tros had een artikel van mij, over de geschiedenis van het moderne Griekenland, gelezen in Trouw en zo kwam ik op een ochtend, begin jaren negentig, in de Tros Nieuwsshow op Hilversum1, dat nu NPO1 heet. Daar trof ik Wim Bosboom, die mij al snuivende in de microfoon allerlei vragen stelde die geheel buiten de lijnen van het voorgesprek vielen, maar omdat ik goed op de hoogte was van de geschiedenis, alsmede moeilijk te intimideren, lukte het de ex-Varacoryfee niet om mij van mijn stuk te brengen en een afgang te bezorgen. Zodoende kwam mijn naam ergens in een boek als 'Griekenlandkenner' en sindsdien verschijnt op mijn telefoon nu en dan een Hilversums nummer, of een Amsterdams, want BNR-Nieuwsradio heeft mij in de loop van de tijd ook ontdekt.

Er is een constante als ik weer eens achter de microfoon zit. Steevast vraagt de journalist van dienst hoe ik denk 'dat het in de toekomst verder zal gaan.' Dat is voor een historicus een probleem. Wij proberen het heden te verklaren vanuit het verleden, soms in de hoop dat wie ons leest of hoort daar iets van leert, maar daarin worden we voortdurend zwaar teleurgesteld. Weer een constante. In de toekomst kunnen we niet kijken. Verder dan nu en dan een vermoeden uiten gaat het niet en dan nog. De toekomst is in hoge mate onvoorspelbaar. Eind maart 2016 was ik onderweg naar de Dordtse rechtbank om een apostille op een vertaling te laten zetten. Een verklaring waarmee ik de Griekse bureaucratie te lijf wilde. Ik had beter moeten weten, want die bureaucratie was al ondoorzichtig, nodeloos ingewikkeld en incompetent bij het ontstaan van het moderne Griekenland en dat is hij nog steeds. Derde constante. Als er in de Museumstraat in Dordrecht niet bliksemsnel hulp was geboden aan die man die ineens omviel, was er voor mij geen toekomst meer geweest. Ik heb lering getrokken uit die gebeurtenis en ben, na door het oog van de naald aan een wisse dood te zijn ontsnapt, een cursus reanimeren gaan doen. Of ik het geleerde ooit in praktijk moet brengen, ligt in de toekomst verborgen.

Ik heb zo mijn zorgen over de toekomst. In een wereld met politici als Trump, Kim Yong-un en Thierry Baudet aan de macht, kunnen zomaar dingen gebeuren die tot een onvoorstelbare ramp leiden. Het kan ook van niet, maar ik ben er weinig gerust op. Ik ben ook weinig gerust op het heilzame effect op de samenleving van al die mensen die zich zonodig tot een of ander geloof moeten bekeren. Van het geloof in een godheid tot het geloof in de kankerwerende werking van bonenkruid. Ik ben meer van de wetenschap. Een wetenschappelijk geschoold cardioloog heeft ervoor gezorgd dat mijn hart het voorlopig weer prima doet, maar er zijn ook wetenschappelijk geschoolde types die de meest verschrikkelijke wapens bedenken. Hoe het daarmee in de toekomst verder moet? Soms houd ik mijn hart vast. Vooral ook als ik hoor dat er in mijn land doorgedraaide idioten rondlopen die zwaar vuurwerk naar treinen gooien.

Ik vrees weer heel veel gewonden en heel veel schade met Oud & Nieuw, maar of dat ook werkelijk gaat gebeuren, dat leert alleen de toekomst. Wij wensen elkaar straks een gelukkig 2018, maar je kunt in dat jaar zomaar plotseling doodgaan, zoals de sympathieke presentator Joost Karhof van Nieuwsuur, bij wie ik ook weleens aan tafel heb gezeten. Gelukkig denk ik regelmatig aan Gerard Reve, die sommige van zijn brieven placht te ondertekenen met: 'Niet tobben. Het komt toch nooit meer goed.'


Geen opmerkingen: