Begin er niet aan!

Lieve Stella,

Koningin Elizabeth van Engeland (en nog een serie andere landen) is overleden. Zes en negentig geworden. Ik hoor mijn cardiologe een paar jaar geleden nog zeggen, toen het over mijn pijp en sigaren ging: 'Zegt u me nou niet dat u een hoogbejaarde grootvader had die rookte als een ketter, want dat hoor ik van vrijwel iedereen'. Ja, de gemiddelde patiënt, die verzint wat. Mijn vaders vader, grootgebruiker van sigaren, pijptabak en citroenjenever is slechts tweeëntachtig geworden, maar dat gold in 1964 als behoorlijk bejaard. Ik weet niet wanneer Elizabeth met roken is begonnen, ik gok op een jaar of achttien. In dat geval heeft ze toch zo'n acht en zeventig jaar vrolijk doorgestoomd. Wat moet je anders met zo'n ellendige baan?

Het zal even wennen worden. Zo lang als ik weet was Elizabeth koningin van Engeland. Een jaar na mijn geboorte gekroond en zeventig jaar lang getuige van het afglijden van haar wereldrijk tot een tweederangs regionale macht, die op het ogenblik bol staat van grotendeels door de oerdomme, destructieve Brexit veroorzaakte problemen. Elizabeth kon daar allemaal niets aan doen. Dat is min of meer de schuld van het Huis van Oranje in de persoon van koning-stadhouder Willem III (1650-1702), die in 1688 Engeland binnenviel om zijn schoonvader af te zetten. De enige succesvolle invasie van het land na 1066. Engelse historici geven dat niet snel toe, de Engelsen zouden eigenhandig een einde hebben gemaakt aan het bewind van James II, Willem zou alleen maar een duwtje in de rug hebben gegeven, om daarna tot koning te worden gekroond. Altijd een verwrongen zelfbeeld, die Engelsen. Ik kan het weten, want ik heb er familie en vrienden. In wat ze de Glorious Revolution noemen werd de grondslag gelegd van het huidige, uit democratisch oogpunt nogal bizarre, Britse staatsbestel, waarin een handvol leden (nog geen zeventigduizend) van een regeringspartij de premier kan kiezen van een land met zo'n zevenenzestig miljoen inwoners. 

Waar Willem nog behoorlijk wat in de melk had te brokkelen, raakte de boel onder het Huis Hannover in het slop, ondanks de bewondering voor Queen Victoria, die in feite ook weinig te vertellen had. Het koningshuis werd langzamerhand de hoofdattractie in een sprookjesbos, waar Charles III nu nog even de hoofdrol mag spelen. De tweede koning die na lang wachten zijn moeder mag opvolgen. In 1901 was dat Edward VII, de opvolger van Victoria, maar die was nog relatief jong, zestig meen ik. Je weet, ik ben geen monarchist, ik ben voor Johan de Witt als president, maar ik heb wel schik in die koningshuizen. Het volk wil brood en spelen, dus gedragen de royals zich alsof ze meewerken aan een attractie in de Efteling. Ik ben dol op de Efteling, maar ondertussen hebben die mensen geen leven. Kijk maar naar The Crown. Ik heb ervan gesmuld, maar moest daarbij wel steeds aan de meisjes van onze Willem Alexander denken, vooral aan die arme Amalia. Kind, begin er toch niet aan. Neem gewoon je erfdeel op, daar kun je een leven lang zorgeloos van bestaan, zoek eventueel een leuke partner (man, vrouw, maakt me niet uit) en ga lekker leven, maar wordt in 's hemelsnaam niet dat mens in dat glazen huis terwijl je over het land toch geen reet hebt te zeggen. Liever een echt mens dan een symbool om het domme volk (dat is een pleonasme) in het gareel te houden.

Je weet, ik ben anglofiel, al zijn mijn gevoelens voor Engeland door de Brexit wel gesleten. Die ervaar ik werkelijk als een vorm van verraad, maar uiteindelijk heb ik toch maar weer een paspoort aangevraagd, zodat ik, wellicht dit jaar nog, naar Londen of Liverpool kan en misschien weer eens een keer naar het prachtige Wales. Naar Griekenland reis ik gewoon met mijn ID, lekker handig zo'n klein kaartje, maar door de Brexit moet je Engeland weer in op dezelfde manier als voor 1973. Misschien had De Gaulle toch gelijk en hadden we de Britten nooit in de EU moeten laten, dan hadden ze ons ook niet kunnen verraden, maar dat is wijsheid achteraf.

Wales...... onlangs zat ik in oude fotoalbums te bladeren en vond ik een foto waarop ik met Annemarie op de muur van Conway castle sta. Dat was in juli 1974. Ik had nog een kop met haar, waar de wind behoorlijk vat op had, zie ik. We staan er stralend bij, jong en nog onbedorven. Dat we nog geen zes maanden later zouden scheiden, zagen we geen van beiden aankomen. Het was een gelukkige zomer, waarin we met vrienden het noorden van het prinsdom verkenden. We waren nog arm, dus kampeerden we. In het weiland bij boer Jones, in Llangollen, op een camping bij Llanwrst, waar we met gehuurde paarden de bergen in trokken. De laatste keer dat ik paard heb gereden en dat blijft zo, want op mijn licht gevorderde leeftijd ga ik mijn botten er niet meer aan wagen. We streken ook ergens in de buurt van Conway neer en dan bezoek je uiteraard het imposante kasteel, gebouwd door Edward I in een tijd dat koningen er echt toe deden. 

Ik heb in de loop der jaren de meeste kastelen in Noord-Wales bezocht, bedoeld om de altijd roerige bevolking er onder te houden. Caernarfon castle bezocht ik een paar keer. Eerst met Wendy, mijn eerste vriendinnetje en toevallig Engels, maar ook met Iers bloed en prachtig, rood haar. Daarna met Annemarie en uiteindelijk met jou. Toen was mijn hoogtevrees inmiddels zo toegenomen, dat ik me niet meer op de muren heb gewaagd. Dat was in Conway ook zo. Herinner jij je nog dat we daar een paar dagen logeerden? We hadden het kamperen allang afgezworen en verbleven in een fraai hotelletje waarvan ik de naam ben vergeten. Met uitzicht op het kasteel. Jij liep fier over de muren de burcht rond. Ik maakte de ommegang beneden. Mij was het allemaal te hoog geworden. 

William Windsor is nu de nieuwe prins van Wales en ook nog de nieuwe hertog van Cornwall, meen ik. Hij zal ongetwijfeld op een dag worden ingehuldigd in Caernarfon castle, met veel sprookjesvertoon, maar eerst hebben we natuurlijk de kroning van Charles III. De eerste Charles werd onthoofd, de tweede neukte zich aan zijn eigen hof een slag in de rondte, maar wist alleen bastaarden te produceren, zodat zijn broer hem opvolgde en waardoor onze Willem III in beeld kwam. Misschien is Amalia ook bij die kroning en wie weet denkt ze dan: wat een gedoe, in mijn studentenhuis in Amsterdam is het een stuk gezelliger. Ik hoop in ieder geval dat ze er nog eens heel goed over nadenkt.

In gedachten, altijd,

Kees

Zaterdag 10 september 2022.

Foto: archief auteur