Volgens de
jongste corruptie-index van Transparency International is Griekenland
het corruptste land van de EU. Ik kan dat niet controleren. Ik heb
zelf in Griekenland tot nu toe niets van corruptie ondervonden,
ondanks de legio verhalen van vrienden en familie. Wanneer ik de
bureaucratie nodig had vielen mij wel de chaotische burelen op, maar
ik werd probleemloos geholpen, zonder dat er een tegenprestatie werd
verwacht. De Griekse belastingdienst was zelfs sneller met de
afwikkeling van Stella's nalatenschap dan de Nederlandse, hoewel haar
belangen in Griekenland lagen en niet in Nederland. Een paar keer had ik informatie
nodig van de autoriteiten. Dat duurde soms lang, omdat Griekenland
erg centralistisch is en alles meestal via Athene moet, maar
tenslotte kwamen de gegevens, zonder de noodzaak van een envelop met
inhoud. Maar één
keer heeft een hoge ambtenaar zijn belofte om informatie te geven
niet waargemaakt. Dat was toen ik een artikel schreef voor Lychnari,
over de burgemeester van Thessaloniki, Yannis Boutaris. Niet uit
onwil, denk ik, maar door grote drukte, want inmiddels komen de
persberichten van de gemeente regelmatig per e-mail binnen. De enige
waarmee ik regelmatig overhoop lig, is het gasbedrijf. Een
particuliere, maar inefficiënte, bureaucratische organisatie.
Het is niet
zozeer de kleine corruptie op het niveau van de gewone burger die
wordt bedoeld, denk ik, maar de grote corruptie. Die op het niveau
van het Vatopedi-schandaal, de zakkenvullerij door sommige politici
(op verdenking waarvan bijvoorbeeld oud-minister van defensie
Tzochatsopoulos vastzit), de steekpenningen van het bedrijfsleven,
niet zelden van Noord-Europese origine, zoals Siemens. De
verontrustende driehoek van mediamagnaten, politieke elite en
captains of industry en hun verstrengelde belangen. Steeds weer komen
voorbeelden boven van hoe men elkaar de hand boven het hoofd houdt.
Niet zelden op grond van onderzoek door buitenlandse journalisten of
in het buitenland gebaseerde Griekse verslaggevers. Dat alleen al
zegt iets over de onafhankelijkheid van de Griekse media. De
doorgaans kritische journalisten van Athens News hebben de
internetpagina van het weekblad al sinds half november niet meer
bijgewerkt. Wat moet ik daarvan denken? Eind oktober werden twee
presentatoren van een aktualiteitenrubriek van NET ontslagen, wegens
het stellen van te kritische vragen. NET is een van de drie
staatstelevisiestations.
Die grote
corruptie doet mij weleens denken aan de dagen van de VOC. Het trotse
stokpaard van zelfgenoegzaam Nederland. De eerste Europese
onderneming met aandeelhouders. Er is in de geschiedenis nauwelijks
een minder sprekend voorbeeld van corruptie en nepotisme te vinden.
De VOC en de regentenstand, die het politiek voor het zeggen had,
leefden in een innige verstrengeling van belangen. Dat ging goed
zolang de economie goed draaide. Toen Frankrijk en Engeland de
Republiek in de loop van de 18e eeuw economisch en politiek voorbij
streefden, begon het raderwerk te kraken, tot het knarsend tot
stilstand kwam. De lucht werd uiteindelijk geklaard door de komst van
de Fransen en de Bataafse Republiek. In die 'Franse tijd' werd de
basis gelegd voor het moderne Nederland. Dat het in Griekenland zo
niet verder kan en dat er radicaal schoon schip moet worden gemaakt
is zonneklaar. De vraag is alleen hoe dat proces zich gaat
voltrekken. Ik heb geen duidelijk idee, de toekomst laat zich
moeilijk voorspellen, maar ik ben er niet gerust op. Omdat het
moderne Griekenland altijd een moeilijke verhouding heeft gehad met
de democratie, die in feite pas van na de juntatijd (1967-1974)
dateert. Omdat de recente geschiedenis perioden van uitzonderlijk
geweld heeft gekend en omdat de mensheid zelden iets van het verleden
leert.
©Kees
Klok
Geen opmerkingen:
Een reactie posten