Skyros (1)

Een jaar of tien geleden hadden Stella en ik plannen om naar het eiland Skyros te gaan, maar er kwam iets tussen en daarna is het er niet meer van gekomen. Jammer, want wat zou Stella alleen al hebben genoten van de prachtige, beschilderde keramiek die ik zag in het Manos Faltaits Museum in Skyros-stad, de hoofdplaats die, zoals op vele eilanden, in de volksmond Chora wordt genoemd. In veel Griekse plaatsen heb je een museum(pje) waar de lokale geschiedenis en folklore centraal staat. Vaak een samengeraapte hoeveelheid antieke landbouwwerktuigen, klederdrachten en huishoudelijke voorwerpen uit grootmoeders tijd. Aardig om even binnen te wippen, maar veel steek je er niet van op. Dat is met dit museum heel anders. Ja, er is een collectie antiek gereedschap, er is een collectie oude huishoudelijke voorwerpen en de plaatselijke klederdracht is te zien, maar dat is niet het hart van het museum, dat een grote en kostbare collectie oude boeken en handschriften bezit (met een aantal exemplaren uit de zeventiende eeuw) deels gedrukt op de Griekse pers die zich in tijdens de Osmaanse periode in Venetië bevond, alsmede een reeks indrukwekkende beelden van Loukia, Nikolaos en Eleni Georgandi en tientallen schilderijen van de oprichter, Manos Faltaits, die nog steeds als kunstschilder actief is en wiens ruime atelier ook onderdeel van het museum is. Het is gevestigd in een deel van het herenhuis, de archondiko, van de familie Faltaits, die ergens in de verte gelieerd is aan de Grimaldi's van Monaco. Althans, zodoet het aanwezige familiewapen van de Grimaldi's vermoeden. In het museum bevindt zich ook het archief van de vader van de oprichter, de schrijver Konstantinos Faltaits, een van de initiatiefnemers voor het monument van de op Skyros begraven dichter Rupert Brooke. Dat monument staat vlakbij het hooggelegen museum en biedt een fantastisch uitzicht op de omgeving. Behalve de collecties tentoonstellen, organiseert het museum workshops en concerten, die gegeven worden in het openluchttheater in de tuinen bij het huis. Ik heb mij er aangenaam verloren tussen die schatten uit het verleden, maar ik vraag mij wel af hoe je er onderzoek zou kunnen doen, want bibliotheek noch handschriftencollectie zijn systematisch geordend.

De directe aanleiding om naar Skyros te gaan was het boek Een vreemde kijk op Griekenland van de Nederlandse Roos-Mavrikou-Zevenhuizen, die op het eiland woont. In haar boek geeft Roos, voormalig onderwijzeres te Rotterdam, een beeld van hoe hard de economische crisis de Grieken treft en schetst ze een ander, realistischer beeld van de situatie in Griekenland dan de vaak zeer bevooroordeelde berichtgeving die we tegenkomen in de Europese media. Dat is hard nodig. Onlangs nog heb ik een 'Facebookvriend' uit mijn bestand verwijderd die de boosaardige en totaal onzinnige kreet 'Dertig miljard naar Griekenland en mijn buurman naar de voedselbank' verspreidde. Hier op het eiland hoor ik verhalen van gezinnen die zonder elektriciteit de winter door moesten omdat ze de extra belasting, die wordt geïnd via de elektriciteitsrekening, niet konden betalen en bij zoveel gezinnen is de nood dermate hoog gestegen dat de zustergemeente van Skyros op Cyprus voedselhulp naar het eiland stuurt. Dat zijn verhalen die we niet lezen in de Telegraaf en waarover spuit elf Wilders niet verontwaardigd twittert. Het boek van Roos begint overigens met het verhaal hoe ze op Skyros is terechtgekomen. Je leest het met plezier, maar daarna komt de hedendaagse werkelijkheid aan bod en die is hard en pijnlijk.

Na lezing van het boek ging ik op zoek naar informatie over het hotel van Roos en haar man Nikos, het Achilleion, en zo kwam ik op Skyros terecht, als hun eerste Hollandse gast van dit seizoen. Het hotel ligt in het plaatsje Aspous, een goede uitvalsbasis om het eiland te verkennen. Je zit er comfortabel en rustig, met voor de liefhebbers het strand onder handbereik en met een mooi uitzicht op zee, terwijl het charmante Chora gemakkelijk is aan te lopen. Ik dacht dat het reizen naar Skyros een probleem zou zijn, maar dat was het allerminst. Er zijn luchtverbindingen vanuit Athene en Thessaloniki. Niet dagelijks, dus je moet het even plannen. Wie over een auto beschikt kan Skyros bereiken met de veerboot vanuit Kimi op Evia en uiteraard zijn er de comfortabele lange-afstandsbussen van de KTEL. Skyros leeft grotendeels van het binnenlands toerisme, maar door de crisis is die markt volledig ingestort. Dat is rampzalig voor de economie van het eiland. Het hervatten van chartervluchten uit het buitenland zou een oplossing zijn, maar zover lijkt het nog niet. Op de dronken Engelsen die eilanden als Kreta en Kerkyra in de zomer verzieken, zit niemand hier te wachten. Wel op toeristen die de combinatie van strand (Skyros heeft een aantal mooie zandstranden, al is het strand persoonlijk aan mij niet besteed), bergen, bossen, rust en cultuur kunnen waarderen. De gastvrijheid die ik op Skyros ervaar is hartverwarmend en dat is geen pr-praatje. Het helpt natuurlijk wel dat ik Grieks spreek, maar ook zonder dat zou ik mij in de gastvrijheid van de Skyrianen koesteren. En in de zon, die door de mooie palm voor mijn balkon de kamer in schijnt. Het is tijd voor een aangename wandeling met aan het eind een elliniko sketto, ofwel zo'n lekker sterk kopje, zwarte Griekse koffie.

Het boek van Roos, zeer aanbevolen, is te bestellen via: http://www.mijnbestseller.nl/roosmarijn