Door
de geschiedenis heen was piraterij een plaag die het Middellandse
Zeegebied teisterde. Het eiland Skyros, de zuidelijkste van de
Sporaden, was veelvuldig slachtoffer, maar niet zelden ook
operatiebasis, van piraten. Een van de manieren om je tegen
overvallen van zeerovers te beschermen, was je te vestigen op een
goed verdedigbare plaats. Liefst een plek die vanuit zee niet al te
veel in het oog liep. Dat is de reden waarom Skyros-stad (Chora) hoog
tegen een rots is gebouwd. Het is dan ook een flinke klim, vanaf
zeeniveau, naar de platia, het centrale plein. Vandaar kun je nog een
stuk verder omhoog, naar het gedenkteken voor Rupert Brooke. Deze
Engelse dichter was tijdens de Eerste Wereldoorlog onderweg naar de
Dardanellen toen hij, op 23 april 1915, bij Skyros overleed. Hij werd
op het eiland begraven, in een provisorisch graf nabij de marinebasis
Tris Boukes. Later werd in de olijfgaarde een bescheiden praalgraf
opgericht en kreeg hij een gedenkteken op wat nu Platia Brooke heet.
Volhouders kunnen zelfs nog verder klimmen, tot aan de door de
Byzantijnen gebouwde citadel.
Vanaf
de Platia Brooke heb je een mijlenver uitzicht over de Egeïsche
Zee. In het verleden kon men piraten lang van tevoren zien aankomen
en zich tijdig voor hen verschansen. Net onder dit plein liggen het
Archeologisch Museum en het Faltaits Museum, genoemd naar de
kunstschilder Manos Faltaits (1938-2013), die het in 1964 samen met
zijn vrouw oprichtte in de villa van de familie, waar hij ook zijn
atelier had. Het Faltaits Museum is in meerdere opzichten bijzonder.
Door de verschillende collecties, door de unieke ligging en door de
culturele activiteiten die het in de zomermaanden ontplooit.
In
het Faltaits zijn de gebruikelijke voorwerpen te vinden die je in
ieder folkloremuseum in Griekenland ziet. Het interessante daaraan is
echter het kostbare borduurwerk, de fraaie collectie kleding en het
aardewerk. De keramiek van Skyros is wereldberoemd en hier ook in
ruime mate te bewonderen. Het museum bezit verder een uitgebreide
collectie schilderijen van Manos Faltaits, alsmede portretten die
bevriende kunstenaars van hem maakten. Uniek is de collectie
tijdschriften en boeken. Tijdschriften met artikelen van de vader van
Faltaits, een bekend journalist, waarin veel valt te lezen over de
ontwikkelingen in Griekenland in de eerste helft van de vorige eeuw.
Hoe kostbaar de boekencollectie is, valt niet te schatten, maar hij
bevat een aantal zeer oude banden, waaronder exemplaren die zijn
gedrukt op de Griekse drukpers in Venetië,
die al in de vijftiende eeuw actief was. De tragiek van het museum is
dat deze collectie ernstig bedreigd wordt doordat geld, menskracht en
expertise ontbreken om hem te catalogiseren en te conserveren. Zo
ligt een schat aan informatie langzaam te verkruimelen.
Ook
de tuinen zijn een bezoek waard. Zij bieden uitzicht op de plaatsjes
Magazia en Molos, met hun prachtige zandstranden. De decoraties van
de muren, met kleurrijk Skyriaans keramiek, zorgt samen met het
weelderig groen voor een haast sprookjesachtige sfeer. Er zijn twee
openluchttheaters, een groot en
een kleiner, waar concerten, literaire avonden, wetenschappelijke
lezingen en theatervoorstellingen worden gehouden. Het museum is
gebouwd op een deel van de oudste (Mykeense) muren van Skyros-stad,
waarvan hier en daar nog stukken zijn te zien. Het is een unieke
ervaring een concert bij te wonen op deze historische grond, met de
ruisende zee diep onder je. Dat er binnen echter een schat ligt te
vergaan stemt mij, zeker als historicus, droevig, maar in deze
crisistijd ligt een snelle redding niet voor de hand.
Foto:
Kees Klok
Dit
artikel verscheen eerder als column in het Griekenland Magazine,
voorjaarsnummer 2015.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten