Toen
ik definitief vertrok uit het Schrijfhuis in Thessaloniki, heb ik een
deel van Stella's foto's aan haar broers gegeven. De rest is
meegegaan naar Dordrecht. Af en toe blader ik die mappen en albums
door. Vooral op sombere, regenachtige dagen, waarop ik haar nog meer
mis dan gewoonlijk. Dan kom je weleens een verrassing tegen, zoals
deze foto. Ja, hij is wat vaag, een beetje bewogen, ik zie het ook.
Dat had je al gauw met die camera's van toen zwart-wit nog de norm
was, maar zij is niettemin duidelijk op de voorgrond te zien.
Natuurlijk
had ze mij weleens verteld van haar bezoek aan Cyprus met een groep
andere studenten van de Aristoteles-universiteit. Tijdens dat bezoek,
ik meen in 1969, werden ze ontvangen door de president, de roemruchte
aartsbisschop Makarios. Een charismatische leider die een belangrijke
rol speelde in de strijd van de Cyprioten tegen het Britse koloniale
bestuur. Aanvankelijk wilden de Grieks-Cyprioten, zo'n 80% van de
bevolking, graag aansluiting bij Griekenland. De Turks-Cyprioten,
niet meer dan 18% van de inwoners, waren daar niet blij mee.
Uiteindelijk werd Cyprus in 1960 een onafhankelijke republiek.
Wat
er na 1960 allemaal mis ging, staat te lezen in mijn boek Afrodite
en Europa. Stella en ik bezochten het eiland van Afrodite voor
het eerst samen in 2002, toen we meewerkten aan een radiodocumentaire
voor de Teleac-Not. Voor mij was het een eerste kennismaking. Stella
was sinds 1969 niet meer op Cyprus geweest. In 1974 werd het eiland
verscheurd door een Turkse invasie. Het noorden wordt tot nu toe door
de Turken bezet.
De
invasie volgde op een mislukte staatsgreep tegen president Makarios,
die was georganiseerd door het fascistische kolonelsbewind in Athene.
De jonge Griek die met Stella wilde trouwen, sneuvelde als
dienstplichtig officier in de strijd tegen de Turken. Dat vertelde ze
toen we aan het graf van Makarios stonden, nabij het Kykkosklooster,
in het schilderachtige Troodosgebergte. De bergen in het bezette
noorden tekenden zich angstig nabij, maar onbereikbaar, af tegen de
strakblauwe hemel boven het zonovergoten eiland.
Foto's:
archief Kees Klok
Geen opmerkingen:
Een reactie posten