Literair dagboek (fragment)

Woensdag, 5 oktober 2005:

Gisteren naar de afscheidsreceptie van collega Kees van den Berg geweest, die met vervroegd pensioen gaat. Zijn afscheidstrede ging over de ergernissen in het onderwijs, die volgens hem niet worden veroorzaakt door de leerlingen, maar door bestuurs- en directiemaatregelen die worden genomen zonder dat er ooit naar de leraren wordt geluisterd. Na de toespraken heb ik mij in het gezelschap van John v.d. Kuil, Hans v. Willigen en Theo Alibaks aangenaam laten vollopen met rode wijn en er thuis bij het eten nog een ouzootje overheen gegoten.

Zondag, 9 oktober 2005:

Vrijdag met Guus de Landtsheer in Rotterdam naar een bijscholingsdag geweest van de Erasmusuniversiteit, over het eindexamenonderwerp 'Kind en opvoeding in de 18e en 19e eeuw' (daar zullen de leerlingen opgewonden van raken, reken maar!). Hij werd in het Nationaal Onderwijsmuseum gehouden en was een fiasco. De zaal was veel te klein, onvoldoende geventileerd en de sprekers waren bar slecht. Het was weer volop het klunzige vertoon van een paar hooggeleerden die mompelend in een microfoon iets van een papiertje voorlazen. Natuurlijk raakte de batterij van die microfoon leeg en vanzelfsprekend was er niemand van de organisatie in de buurt om het probleempje even op te lossen. 

Onze Vwo-4 leerlingen zouden eens moeten beseffen hoe goed ze, vergeleken bij dit schaamteloze geklungel, van ons 'hoorcollege' krijgen in het theater. Met de boodschap was niets mis, maar door de wijze waarop hij werd gebracht kwam hij slecht over.

Dinsdag, 11 oktober 2005:

Prachtig voorjaarsweer. De schilders zijn bezig aan de voorkant van het huis en hebben ontdekt dat de badkamergoot volledig is doorgerot. Morgen komt loodgieter Wasserthal hem repareren. Dat ding heeft eenennegentig jaar zonder problemen water opgevangen. Een mooie prestatie.

Vannacht een rare droom: ik had een driewegstekker ingeslikt om beter CD’s te kunnen afspelen. Daarop werd ik wakker.

Stella is bezig een aantal van mijn gedichten in het Grieks te vertalen. Ze klinken in die taal mooier dan in het origineel. We zullen zien of ze er in Griekenland ook zo over denken.

Zaterdag, 15 oktober 2005:

Thessaloniki

Om vier uur vanmiddag waren we thuis. We vertrokken met enige vertraging van Schiphol, zodat het er even op leek dat we onze krappe aansluiting in Budapest zouden missen, maar dat vliegtuig bleef keurig wachten en uiteindelijk landden we maar een kwartier later in Thessaloniki dan de bedoeling was. Tijdens de laatste vlucht zitten kletsen met een Deense accountant die een huis in Theologos op Thasos heeft.

Op Schiphol deed zich een incident voor. Een onbehouwen troela van de marechaussee vond dat Stella’s paspoort er 'eigenaardig' uitzag. Het moest aan een nadere inspectie worden onderworpen. Ze is al tientallen keren met dat paspoort op Schiphol aangekomen en ervan vertrokken, maar de terreurhysterie schuimt ons Nederlanders tegenwoordig ruim over de rand van het glas. Het is mij een raadsel waarom die snotmeid, vers van de Mavo, direct een agressieve en onbeschofte toon aansloeg, maar dat zal wel in de volksaard zitten. Als het erop aankomt vind je de echte Moffen ten westen van de oostgrens. We moesten naar een kantoortje waar een slungel van krap twintig met een opgeschoren concentratiekampkop, langdurig onder een soort microscoop naar het paspoort heeft zitten staren. Daarna kreeg ze het zonder een woord terug en konden we doorlopen. Niemand die ondertussen naar mijn paspoort vroeg, zodat we nu dus weten hoe de echte terrorist door de controle komt.

In: Kees Klok, Idioten ontloop je nergens. Liverse (Dordrecht 2010)

Goede raad

'Hoe lang staan die twee Chimaykratten nou al in je tuin?', vraagt Claire. 'Tien jaar', reken ik uit. Sinds ik de auto de deur uit heb gedaan. Die kratten was ik vergeten terug te brengen naar het Bierparadijs in Meer. Ik zou ze wel een keer meegeven met iemand die die richting uitging. Inmiddels zijn de etiketten er vrijwel afgeregend en de flessen onherkenbaar smerig geworden. 'Ik breng ze naar de glasbak', besluit Claire, 'en de kratten zelf gaan de schuur in tot we er een bestemming voor hebben.' Ze is soms doortastender dan ik. Zodoende kwam het kind toch op het VWO, waarvoor het inmiddels is geslaagd. Ze heeft voor het HBO gekozen, in Rotterdam, dan kan ze bij Claire blijven wonen.

Ik bedenk hoeveel makkelijker sommige dingen waren, toen ik nog een auto had. Dan zou ik probleemloos naar Aardenburg kunnen rijden, waar ik een boekpresentatie miste omdat het vanuit Dordrecht een uur of vier reizen is met trein, bus en belbus. Ik heb geen idee wat een belbus is. Dan zou ik nu en dan naar Groede kunnen rijden, om daar in herberg De Natte Pij of in Het Zoete Peerd een paar dagen ongestoord te schrijven. Dan zou ik er geen twee uur over doen (trein, metro, bus) om bij familie in Den Briel te komen, maar vijfendertig minuten. Ik ben dol op de trein, als ik naar Amsterdam of willekeurig welke goed bereikbare stad ga, maar ik haat bussen, laat staan belbussen. Onbekend maakt onbemind.

Claire vindt dat ik af en toe best een auto kan huren, 'voor die doodenkele keer dat je naar de achtergebleven gebieden moet.' Ze heeft gelijk. 'Of je koopt een paard en wagen,' lacht ze. De flessen rinkelen vrolijk mee als ze de deur uitstapt.

Foto: auteur

Vastzitten

Ik lees in de krant dat veel reizigers vast zijn komen te zitten op het Griekse eiland Samothraki, omdat de veerboot kapot ging en het dagen duurde voor een alternatief schip was opgetrommeld. Tja, dat kan gebeuren in het hoogseizoen in een door bezuinigingen geteisterd land, waardoor drie van de vier bootverbindingen die vroeger tussen dit schitterende eiland en het vasteland bestonden zijn verdwenen. 

Voor de toerist uit het jachtige West-Europa, die er even een weekje tussenuit wilde, maar vandaag alweer op kantoor moet aantreden, is het waarschijnlijk een onprettige ervaring, maar ik kan mij niets heerlijkers voorstellen dan een tijdje vast te zitten op Samothraki. Overal groen, bergbeken en -meertjes, lommerrijke wandelpaden, platanen zo oud en zo uitgehold dat nog steeds naar het eiland komende hippie-achtige bezoekers erin kamperen. Landschappen die zo uit In de ban van de ring of De hobbit komen.

Ik ben er met Stella, met vrienden en de afgelopen jaren alleen geweest. De laatste keer in het voorjaar van 2017. Het seizoen moest nog beginnen. Het was idyllisch rustig in Loutra, waar ik in een klein huisje aan een ruisende beek logeerde. Als ik 's avonds naar huis liep passeerde ik het kerkhof, met de vele brandende olielampen op de graven. Ieder ogenblik verwachtte ik elfen te zien, een ijverige dwerg of wie weet de god Poseidon, die vanaf de Fengari, de hoogste berg van het eiland, ooit de strijd om Troye gadesloeg. Jammer dat ik deze week niet op Samothraki ben.

Foto: auteur

Misantroop

Het kost moeite om 's morgens tijdens het lezen van de krant niet te vervallen tot misantropie. Alleen al de kop op de voorpagina, dat het Britse parlement een no-deal Brexit nog amper kan stoppen, zou je bloed moeten doen stollen. 

Ik val maar even niet over dat 'no-deal Brexit'. Ook mijn krant schrijft bastaard-Nederlands. Ik ken een journalist die als een papegaai achter iedere verbastering aanloopt alsof het zijn eigen ontdekking is. Nu vindt hij weer alles 'helder' wat duidelijk is en is hij voortdurend iets aan het 'hendelen'. Hij schrijft voor het plaatselijke sufferdje, dat we trouwens al maandenlang niet meer in de bus krijgen. Ik weet niet of de Persgroep zich erg bekommert om zijn huis-aan-huis-bladen, in ieder geval niet om de bezorging ervan, maar dat alles valt natuurlijk in het niet bij wat er aan beide zijden van de Noordzee staat te gebeuren als het Verenigd Koninkrijk zonder enig akkoord uit de Europese Unie tuimelt. 

Ik lees een bericht over een mevrouw van ergens in de veertig. Naakt en doodgeschoten gevonden in een weiland in Zeeuws-Vlaanderen. Niemand heeft enig idee wie ze is. Ze wordt uiteindelijk van de armen begraven. Een idioot maakt zich kwaad over het herkenningslied van het radioprogramma Met het oog op morgen. Daar komt een sigaret in voor en dat is natuurlijk uit den boze. Vrouwen zonnen steeds minder topless, de nieuwe preutsheid heeft de stranden overgenomen. In de Achterhoek vallen beken droog, het dak van een stadion is ingestort, misschien wel vanwege de zonnepanelen die erop lagen, en er komen weer meer vluchtelingen naar de Griekse eilanden, waar onoplosbare problemen ontstaan. De Europese Unie kijkt voor het gemak de andere kant uit, anders worden de Hongaren boos. Twee Nederlandse snotneuzen zijn op een festival in dat pareltje van de democratie opgepakt met een grote zak pillen en joints. Een lekker betaald geintje, dachten ze misschien, maar ze riskeren een levenslange gevangenisstraf. 

Claire zegt dat ik me niet druk moet maken. Dat we er beter een weekje op uit kunnen gaan. Even met het vliegtuig naar Dublin of een stedentripje naar Lissabon. Ik denk meer aan Tristan da Cunha, waar het Thatched House Museum, met een dak van Nieuw-Zeelands vlas, de storm van juli 2019 met slechts lichte schade heeft overleefd. Er wonen 246 Engelsen op het meest afgelegen eiland in de wereld. Het is straks, na de Brexit, misschien helemaal niet meer bereikbaar. Dat lijkt me pas zorgelijk nieuws.

Foto: auteur

Tja, de media......

Tja, de media..... Ik heb er regelmatig mee te maken gehad in de tijd dat in Nederland nog enige interesse bestond voor de toestanden in Griekenland. Regelmatig werd ik gebeld door actualiteitenprogramma's voor commentaar. Vaak een radioprogramma, een enkele keer de televisie. Niet zelden kreeg ik dan iemand van een redactie aan de lijn die van de zaak nauwelijks iets afwist, alsof Google nog moest worden uitgevonden, of bevooroordeelde vragen stelde. De bedoeling was dat ik die bevestigend beantwoordde. Dat deed ik niet. Soms was daarmee de kous af, een andere keer kwam ik toch in de uitzending. Dan bleek regelmatig dat de presentatoren even slecht geïnformeerd of even bevooroordeeld waren als de redactie. Tja, de media.... Er waren enkele gunstige uitzonderingen, met het programma Met het oog op morgen op kop. Altijd een goede voorbereiding en presentatoren die wisten waarover ze het hadden.

Waarom deze klaagzang? Omdat het vanmorgen in het Radio 1-journaal over Cyprus ging. Dat gaat Nederland vragen om immigranten, die via Turkije op het eiland zijn beland, op te nemen. Er werd weer onbekommerd over 'het Turkse deel' en 'het Griekse deel' van Cyprus gesproken. Alsof het provincies van Turkije en Griekenland zouden zijn. Hooguit kun je zeggen dat sinds 1974 sprake is van een deel waar in meerderheid Turks en een deel waar in meerderheid Grieks wordt gesproken. Dat is iets heel anders, of Vlaanderen moest het 'Nederlandse deel' van België zijn.

Hoe vaak heb ik in de media, tja, de media...., niet uitgelegd dat het verkeerd is te spreken van een 'Grieks' en een 'Turks deel'? Sinds 20 juli 1974 is het noorden van de onafhankelijke republiek Cyprus (sinds 2004 lid van de EU) bezet door Turkije. De achtergronden daarvan kunt u lezen in mijn boek Afrodite en Europa. Na de invasie werden Grieks sprekende Cyprioten uit het noorden verdreven. De meeste Turks sprekende Cyprioten trokken, in veel gevallen ook onder dwang, naar het noorden, waar enkele jaren later de 'Turkse Republiek van Noord-Cyprus' werd uitgeroepen. Een staat die alleen door de bezetter wordt erkend. In talloze VN-resoluties werd de bezetting veroordeeld (er is ook een VN vredesmacht op Cyprus gelegerd), maar zij gaat al 45 jaar door. De achtergronden daarvan leg ik eveneens uit in mijn boek, maar tja, de media..... hebben al te weinig tijd om bij Google te kijken, dus dat boekje lezen zal er wel helemaal niet bij zijn en Cyprus zal zo verdeeld blijven in een 'Turks deel' en een 'Grieks deel.'