Wie het weet, mag het zeggen

Ik heb het al eerder gezegd: ik ben een radioman. Ik kijk weleens televisie, maar de radio is mijn medium. Soms schrik ik. De radio staat aan. Het Kamerlid Ronald van Raak is aan het woord, van de SP, die partij die zijn Kamerleden een deel van hun wedde in de partijkas laat storten, zodat het de enige club is waaraan wij belastingbetalers extra bijdragen. Wat dat met democratie te maken heeft weet ik niet. Misschien is het socialistisch. In ieder geval is het uitgekookt.

Ronald van Raak heeft het over referenda. Hij is daar erg voor, want referenda, die drukken de wil van het volk uit. 'Tweederde van het volk was tegen het Oekraïneverdrag!' roept hij. Ronald van Raak is slecht geïnformeerd of hij liegt. Bij dat referendum stemde 32% van de kiesgerechtigden en van die 32% stemde 39% voor het verdrag, 61% tegen. Hoezo tweederde van het volk, meneer Van Raak?

Ik heb nog nooit gestemd bij een referendum. Referenda zijn de dood in de pot voor de democratie. Ik ben ooit afgestudeerd bij Maarten van Rossem. Ik ben niet zo heel erg gecharmeerd van de rol die hij soms in de media speelt als droogkomiek, maar dat neemt niet weg dat hij een buitengewoon scherpzinnig en verstandig historicus is en doorgaans uitstekend geïnformeerd. Van Maarten heb ik geleerd dat referenda een slecht idee zijn. In mijn woorden: de waan van de dag speelt altijd een hoofdrol, sommige kiezers zijn simpelweg te dom om zich een gefundeerd oordeel te vormen en anders ontbreekt veelal de tijd om je diepgaand in een onderwerp te verdiepen (wie heeft de duizenden pagina's uit het Oekraïneverdrag bestudeerd voor het stemmen?). De meeste onderwerpen lenen zich niet voor een referendum, omdat die veel te gecompliceerd zijn voor een ja of nee. Het gaat tenslotte niet over een pisbak op het dorpsplein.

Een groot gevaar bij referenda vind ik de kwalijke rol van nepnieuws en leugenachtige propaganda, waardoor goedgelovige kiezers een stem uitbrengen waarvan ze ogenblikkelijk spijt hebben als duidelijk wordt dat ze zijn gepiepeld. Om vast te stellen dat er is gelogen en bedrogen bij het Brexitreferendum, hoef je geen scherpzinnig historicus te zijn. Van de 52% voorstanders van Brexit, zou een deel beslist anders hebben gestemd als ze beter hadden geweten. Dat blijkt tenminste uit de peilingen. Dat brengt me terug bij meneer Van Raak, nota bene gepromoveerd historicus, en de vraag of hij vanmiddag op Radio 1 heeft staan liegen of gewoon niet op de hoogte was. Wie het weet, mag het zeggen. Ik ben in ieder geval blij dat ik niet op de SP heb gestemd.