Katholieken

Omdat de voorspelde regen uitblijft, is hij veel te vroeg. Hij denkt hardop aan de bar. 'Als u een goede plaats wil, kunt u beter vast gaan zitten,' zegt het meisje van de kaartcontrole. Het zaaltje loopt snel vol. Als A.L. Snijders het podium opklimt, wordt het stil. Tommy Wieringa volgt. Een mevrouw heet welkom. Ze zegt dat de gespreksleider ziek is, dat de schrijvers zelf maar moeten.

'Heeft u een vraag?' vraagt Wieringa. De zaal zwijgt. 'We doen wel wat,' zegt Snijders, die eigenlijk Peter Müller heet. 'Hier zit een alias,' glimlacht hij. 'Ja,' beaamt Wieringa, 'die mensen hebben tenslotte vijftien euro betaald.' Er begint een ontspannen gesprek. Twee heren bij de open haard. Soms onderbreken ze elkaar om een kort verhaal voor te lezen. Als het woord katholieken valt, roept een man met een arbeiderspet: 'Die zijn niet te vertrouwen, hoor!' Op het podium wordt gegeneerd gelachen. Het is hier wel biblebelt, maar je weet nooit hoeveel katholieken in de zaal zitten.

Uiteindelijk verloopt het gesprek. 'Hiernaast kunt u een drankje halen en boeken kopen,' roept de mevrouw van achter uit de zaal. Die loopt snel leeg. Tijdens het gesprek blijkt de regen toch gekomen. Nogal hevig ook. Terwijl hij aarzelt, stapt de man met de arbeiderspet naar buiten. Hij zegt: 'Het is maar water, hoor.'

Foto: auteur

Businessclub

Een kennis heeft onverwacht kaarten gekregen voor de businessclub. Normaal zit, of liever: staat hij op de goedkoopste tribune. Gewoon omdat daar ook zijn vrienden staan. Het juicht enthousiaster met vrienden. Dat het zicht van achter het doel niet ideaal is, neemt hij op de koop toe. De kennis stelt een taxi voor. 'Nu we toch eerste rang zitten, kunnen we net zo goed eersteklas reizen.' Het scheelt dat het stormt en dat de dichtstbijzinde bushalte een kwartier lopen van de ingang ligt.

Het stadion heeft een slechte reputatie, het zou min of meer een bouwval zijn. Tussen de tegels van zijn tribune schiet gras omhoog en veel stoeltjes zijn gesneuveld door inkomende ballen of te uitbundige bezoekers. De businessclub daarentegen heeft een flinke opknapbeurt gehad en straalt een onverwachte luxe uit. Achter de bar een paar knappe meisjes die met een stralende glimlach tappen. Ze besluiten pas in de derde helft aan het bier te gaan. 'De mooiste doelpunten vallen altijd als je net op het toilet bent,' zegt de kennis wijs.

De thuisclub begint onverwacht goed en komt met 1-0 voor. Daarna doet de scheidsrechter zich gelden. De gelijkmaker, een zuiver buitenspeldoelpunt, wordt goedgekeurd, de trainer protesteert iets te heftig en krijgt rood. Uiteindelijk wint de tegenstander. Na afloop houden de barmeisjes bewonderenswaardig de moed erin.

Foto: auteur

De bovenmeester

Dat het al vroeg donker wordt, is weinig bevorderend voor zijn humeur. Hij zucht en steekt de olielamp op zijn schrijfbureau aan. Daarna roept hij de meid om hout voor de kwijnende haard. Hij huivert. Van achter het huis komen vaag geluiden van de haven. 

De pupillen zijn vertrokken. De lokalen kunnen opgeruimd en gesopt. Dat kan er nog wel af, maar als hij bedenkt hoeveel hij de laatste tijd moet beknibbelen, groeit zijn ergernis weer. De heren van het bestuur met hun onmogelijke eisen en vooral hun gezeur over de lesgelden. Hoezo te hoge lesgelden? Leidt hij een modelschool of niet? Zoals de zijne vind je geen andere in de stad. Zelfs niet nu zijn twee ondermeesters, de ondankbare verraders, zijn vertrokken en hij in arren moede zijn eigen zoon heeft aangesteld. Misschien kan er nog een kwekeling vanaf, dat moet hij berekenen. Het bestuur weet voorlopig nog van niets.

Achter het behang klinkt geritsel. Ook dat nog. De kat sluipt de godganselijke tijd langs de haven, op jacht naar ratten. Een verlate kar ratelt door de straat. De lamp begint te walmen, hij draait de pit wat lager. Nog voor de lantarenopsteker langsloopt pakt hij zijn pen, slijpt met een mesje de punt bij en begint aan zijn brief. Na de aanhef stokt zijn soepele schrift.

Foto: Beeldbank Regionaal Archief Dordrecht

Lezingen

Ik word regelmatig benaderd door vertegenwoordigers van organisaties die mij vragen of het mogelijk is een lezing te komen geven over een historisch onderwerp. 

Welnu, dat kan, maar daarvoor moeten we wel enige afspraken maken. Allereerst het tarief, want voor niets gaat de zon op, en eventueel de reiskostenvergoeding. U kunt daarvoor mailen naar klokca(x)planet.nl. Zit uw organisatie erg ver weg, dan moet ook een overnachting worden vergoed. Ik hoef niet in een 5-sterrenhotel, maar u moet mij ook geen vlooienkot voor backpackers aanbieden. U moet ook zorgen voor de apparatuur voor een powerpointpresentatie.

Indien er voldoende voorbereidingstijd is, kan ik een beschouwing geven over een veelheid van historische onderwerpen uit de vroegmoderne en moderne tijd, laten we zeggen van ongeveer 1500 tot gisteren, maar mijn voorkeur gaat uit naar onderwerpen die te maken hebben met mijn specialisaties. Dat zijn de geschiedenis van het moderne Griekenland en de (gehele) geschiedenis van Cyprus. Daarnaast gaat mijn belangstelling vooral uit naar koloniale geschiedenis, literatuur- en kunstgeschiedenis en lokale geschiedenis (van Dordrecht dus) na de middeleeuwen.

      

Op het ogenblik kan ik u het volgende min of meer panklaar bieden:

Nederlandse en koloniale geschiedenis:

- Nederlands-Indië in de 19e eeuw.

- De geboorte van Nederland (1559-1588).

- Van wederopbouw naar verzorgingsstaat (1945-1973).

Lokale geschiedenis:

- Het Dordrecht van Kees Klok

  (virtuele stadswandeling door de recente geschiedenis).

- De Dordtse letteren (1572-2019).

- Dordtse schrijvers in de 19de en 20ste eeuw.

Cyprus:

- Historische achtergronden van de Kwestie Cyprus.

- Cyprus onder de Lusignans (1192-1489).

- Een omstreden 'nee'. Cyprus voor en na het referendum van 

  april 2004.

Modern Griekenland:

- De metamorfose van Thessaloniki (1900-2010).

- Griekse buitenlandse politiek na 1950.

- Kreta, een uitzonderlijk eiland.

- De Macedonische Kwestie (1870-1995).

- De Griekse crisis in historisch perspectief.

Mijn biografie:

Kees Klok is historicus, dichter/schrijver, literair vertaler en columnist. Hij is geboren en getogen in Dordrecht, waar hij de Pedagogische Akademie volgde. Hij studeerde af in de Contemporaine Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht. Hij is lid van het Nederlands Genootschap voor Nieuwgriekse Studies (NGNS).

Klok publiceerde tot nu toe een twintigtal boeken (dichtbundels, verhalenbundels, literaire dagboeken, vertalingen en twee geschiedenisboeken). Zijn recentste publicatie is Met gemengde gevoelens op reis. Brieven aan Stella, dat in december 2019 verscheen bij uitgeverij Liverse. Hij was vele jaren docent geschiedenis in het Dordtse voortgezet onderwijs (Stedelijk Dalton Lyceum). Kees Klok verschijnt regelmatig in de media als Griekenlandkenner en schrijft cursieven op zijn veelgelezen weblogs (algemeen en over geschiedenis en literatuur). Op zijn Youtube-kanaal bespreekt hij regelmatig literatuur en historische onderwerpen.

Waanland

Kijk hoe het land wolken ademt,

hoe tekenen van wording

achter bomen zijn verborgen,

hoe bedrading, straling, 

torens van hoogmoed

ongeboren achter het canvas schuilen.

Kijk naar dromen over eenvoud,

brieven met de hand geschreven,

water dat tijdloos weerspiegelt,

een hooiberg, het gevaar van broei,

een stier die een toekomst

aan zijn horens spietst.

Herkennen wat de schilder zag

met ogen vertroebeld

door de ontluisterende

waan van onze dag.

Dordrecht, 10 februari 2020

Naar: Willem Bastiaan Tholen, 'Zomers boerenlandschap', collectie Dordrechts Museum

Loreena

Het geklep op Radio-1 ben ik even zat. Er is weer zo'n presentator aan het woord die maar ratelt en ratelt, alsof er geen opleidingen en mediatrainingen bestaan. Om de rust in mijn hoofd te laten terugkeren zet ik de CD Parallel Dreams op van Loreena McKennitt. Haar liederen wekken verlangen naar Ierland. Daar ben ik veel te lang niet meer geweest.

Het was een enerverende dag. Ik moest langs de cardiologe, voor de jaarlijkse controle. Alles was naar tevredenheid, maar garanties voor de toekomst worden niet gegeven. We hebben afgesproken dat ik mij volgend jaar, bij leven en welzijn, weer meld, ook al is het vier jaar geleden van mijn hartstilstand. Ik ben nogal Bourgondisch van instelling en de wetenschap dat ik op de een of andere manier een keer verantwoording moet afleggen, werkt een beetje als een stok achter de deur. Wel een dure stok, want het gaat van mijn eigen risico af, maar dat moet dan maar.

Ik ben voor de terugkeer van het Ziekenfonds, wat eigenlijk een beetje vreemd is als je erbij stilstaat dat wij altijd particulier waren verzekerd, omdat mijn vader rijksambtenaar was. Ik zit trouwens nog steeds bij diezelfde verzekeraar. Ik ben niet alleen te lui om mij omwille van enkele euro's aan het eind van ieder jaar te verdiepen in die zorgwarwinkel, maar ook niet zo gesteld op veranderingen. Je weet wat je hebt, maar je moet maar afwachten wat je krijgt. Nu ja, een Ziekenfonds, dat lijkt mij het beste, want je moet wel heel erg Oostindisch blind zijn om niet te zien hoe verpestend de concurrentie in de zorg werkt.

Na de dokter at ik een vers kaasbroodje in het cafetaria van het ziekenhuis. Een heerlijke vette bek. Het betuttelaarsgilde zal er eerstdaags wel tegen te hoop lopen, maar aan vingerheffers heb ik lak en een broertje dood. Bij mij thuis staan op een feestje naast de drank nog altijd de sigaren voor het grijpen.

Ik besloot mij ter bekroning van de feestvreugde 's avonds te trakteren op een film bij The Movies, in de Dordtse binnenstad. Daar zat vroeger, heel vroeger, de Latijnse school. Dat kunnen ze van die lelijke kist op het Energieplein, waar concurrent Kinepolis huist, niet zeggen. Dat is zo'n zielloos ogend gebouw dat ik er liever niet naar binnen ga.

Tegen de tijd dat ik naar de bioscoop wilde fietsen, viel me het aanhoudende geluid van sirenes op. Het bleef maar doorgaan. Net onderweg zag ik uit een krot in de buurt, dat al jaren leegstaat, metershoge vlammen slaan. Een dikke rookkolom steeg als het offer van Abel ten hemel. Ik moest omfietsen en even de neiging onderdrukken om te blijven kijken. Het was een spectaculair gezicht en ik ben niet voor niets blij met mijn open haard. Gelukkig riep de film, anders had vast een of andere azijnzeikerd iets op Twitter geroepen over ramptoerisme. Twitter, ik vraag me af hoe lang ik nog in dat riool blijf zitten.

Ik koos voor La Belle Epoque. Geen idee waar hij over zou gaan, maar ik heb mooie herinneringen aan restaurant La Belle Epoque in Brugge, in de tijd dat ik redacteur was van het literaire tijdschrift Kruispunt. Ik ben geen filmcriticus en ga niet vertellen wat ik ervan vond, dan gaat vast weer een stuk zuurdesem los op Twitter, maar hij heeft mij uitstekend vermaakt. Ik was onder de indruk van een van de actrices, die vaag iets weg had van mijn Engelse jeugdliefde, die ik na 1970 uit het oog ben verloren. Wendy heette ze, een meisje met indrukwekkend weelderig, rood haar. Wie werkelijk veel op haar lijkt, is Loreena McKennit. Ik zet de CD nog maar eens op.

Foto: auteur