Nebukadnezar

Die beelden op televisie van brandende auto's en bussen, van schreeuwende, molotovcocktails gooiende mannen, van wild om zich heen slaande agenten, van pantserwagens in onverharde, Afrikaanse straten, van dreigend in de lens kijkende soldaten met hun verkeerde baretten en altijd weer die kalasjnikovs, die smerige kalasjnikovs. Ik kan niet meer tegen de tronies van politici die bezweren, die dreigen, die ronkend de glorie van een land bejubelen en vooral van zichzelf. Onlangs zag ik een foto van een orthodoxe bisschop die een lange rij automatische geweren zegende met zijn wijwaterkwast. De pot met wijwater, bladgoud, werd hem nagedragen door een zichtbaar trotse soldaat. Een pervers tafereel, een kwaadaardig tafereel.

Het is in de geschiedenis van de mensheid zelden anders geweest. De latere premier Colijn, de man die door zijn bezuinigingspolitiek de crisis van de jaren dertig onnodig verergerde, speelde een belangrijke rol als KNIL-officier tijdens de bloedige 'pacificatie' van Bali en Lombok. Ik ken iemand die door zijn vader is vernoemd naar Raymond Westerling, de beruchte commandant van het Korps Speciale Troepen. Ik zou de Indonesiërs die (terecht) compensatie eisen toch ook weleens willen vragen of ze ooit hebben gehoord van de bersiap. Waarom, vraag ik mij af, mag Desi Bouterse geen president zijn van Suriname, maar werd Suharto door Den Haag met alle respect behandeld?

De geschiedenis kent een eindeloze reeks wreedheden en vele schurken en hypocrieten op invloedrijke posities. Door de televisie en het internet zien we iedere brandhaard in de wereld, weten we van elke misdaad tegen de menselijkheid, waardoor het heden erger lijkt dan het is, al is dat erg genoeg. Dankzij de moderne media zien we het onthoofden van een jonge Indonesische vrouw, een soort van huisslavin, in het middeleeuwse Saoedi-Arabië, het ophangen van een paar homoseksuele tieners in Perzië (dat er onder de sjah stukken beter voorstond), het stenigen van een Afghaanse vrouw die van overspel wordt beschuldigd en de ene na de andere moordpartij door die fijne Mexicaanse drugskartels.

In Europa sneuvelen tienduizenden mensen per jaar in het verkeer. Van zoveel mensenoffers durfden de Azteken niet eens te dromen. Wanneer komen die eens bij de dodenherdenking aan bod? We halen onze schouders er over op. In ons deel van Europa is het dankzij het succes van de eenwording al negenenzestig jaar vrede. Dat vinden we vanzelfsprekend. We beseffen niet dat die vrede evenzeer wordt bedreigd door graaiende bankiers als door populisten en schreeuwers. Door mensen als die waterstofperoxidemessias uit Venlo, die - nooit ergens voor doorgeleerd - zo goed denkt te weten dat Nederland het buiten Europa wel redt. Zijn partij groeit in populariteit. Ik zie de bussen en trams in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam al branden. We zien de godganselijke dag gruwelijke voorbeelden op buis en beeldscherm, maar we hebben niets geleerd van de ondergang van Joegoslavië. Niets nieuws onder de zon dus. Dat wisten ze al in de tijd van Nebukadnezar.

©Kees Klok